سلامت نیوز: وقتی در محیط‌های گرم قرار می‌گیریم، بدن با ایجاد عرق باعث خنکی پوست می‌شود و ترشحات عرق، پوست را خنک می‌کنند. وقتی حرارت بدن بالا می‌رود با فعالیت اعصاب اتونوم که در پوست هستند، میزان ترشح عرق بیشتر می‌شود.
تازه حمام رفته‌اید و قرار است در یک جلسه مهم کاری که سرنوشت کاری‌تان به آن وابسته است، شرکت کنید. با اتومبیل خودتان را به محل جلسه رسانده‌اید ولی هنوز کامل از اتومبیل پیاده نشده‌اید که احساس می‌کنید خیس عرق هستید. دو دقیقه بعد هم بوی تند عرق آزارتان می‌دهد. چه می‌کنید؟
تعریق تا چه میزان طبیعی و در چه زمانی نشانه‌ای از یک بیماری داخلی است؟ آیا راهی برای خلاصی از این مشکل وجود دارد؟ آیا بوتاکس جلوی تعریق بیش از حد را می‌گیرد؟ کاهش تعریق چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟ دکتر سیمین ابراهیم‌زاده، متخصص پوست، مو و زیبایی به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
وقتی در محیط‌های گرم قرار می‌گیریم، بدن با ایجاد عرق باعث خنکی پوست می‌شود و ترشحات عرق، پوست را خنک می‌کنند. وقتی حرارت بدن بالا می‌رود با فعالیت اعصاب اتونوم که در پوست هستند، میزان ترشح عرق بیشتر می‌شود. این عرق توسط یک سری مجاری خیلی ریز به سطح پوست راه پیدا می‌کنند و معمولا در قسمت‌هایی که مو وجود دارد، این غدد بیشتر هستند.
اگر عرق نکنیم چه می‌شود؟
بیشتر افراد به دلیل بوی ناخوشایند عرق احساس بدی پس از تعریق دارند ولی جالب است بدانید که عرق به خودی خود بدبو نیست و ترکیبات آن حاوی آب و املاح است ولی وقتی در سطح پوست قرار می‌گیرد، در مجاورت با باکتری‌های سطح پوست بودار می‌شود. این باکتری‌ها بیشتر در قسمت‌های زیربغل و کشاله ران هستند.
عرق کردن برای بدن لازم و ضروری است و تحت تأثیر اعصاب اتونوم است. این اعصاب تحت تأثیر هیپوتالاموس که با محیط اطراف درتماس است، در محیط گرم تحریک شده و با انقباض غدد عرق باعث ترشح بیشتر عرق می‌شود و در پی آن بدن خنک می‌شود. افرادی که کمتر عرق می‌کنند، در برابر گرما مشکلات بیشتری دارند، بیشتر دچار گرمازدگی می‌شوند، حرارت بدنشان بیشتر می‌شود و دچار تپش قلب و تب می‌شوند. برعکس افرادی که بیشتر عرق می‌کنند تحمل بیشتری در برابر گرما دارند.
وقتی عرق دردسرساز است
یک سری از افراد بیش از حد طبیعی عرق می‌کنند. در این شرایط تعریق مشکل‌ساز می‌شود. تعریق در هر قسمت مشکل خاصی برای فرد ایجاد می‌کند. دلیل آن بیش‌فعالی اعصاب اتونوم سمپاتیک در فرد است. بیشتر افراد از تعریق کف دست و پا و زیربغل رنج می‌برند و بعضی تعریق بیش از حد در ناحیه سر و صورت دارند.
تعریق بیش از حد زیربغل باعث آلوده شدن لباس و سفیدک زدن آن می‌شود و فرد مرتب مجبور به تعویض لباس است. تعریق کف دست که در مواقع استرس بیشتر می‌شود، فرد را هنگام نوشتن و دست دادن با مشکل مواجه می‌کند، به خصوص اگر فرد دانشجو باشد و یا کار دفتری داشته باشد. تعریق کف پا باعث می‌شود پا در کفش عرق کند و گرمای محیط کفش باعث ابتلای فرد به عفونت‌های قارچی می‌شود. افرادی که تعریق بیش از حد در ناحیه صورت دارند، با ریختن عرق در چشم‌هایشان دچار سوزش چشم می‌شوند.
تعریق نشانه‌ای از بیماری است
یک سری از بیماری‌های داخلی باعث تعریق بیش از حد می‌شوند. سردسته این بیماری‌ها مشکلات تیروئید است. به همین منظور افرادی که بیش از حد عرق می‌کنند، یکی از آزمایش‌های اولیه که پزشک از آنها می‌گیرد، آزمایش تیروئید است. افرادی که پرکاری تیروئید دارند معمولا بیشتر عرق می‌کنند.
افرادی که دیابت دارند نیز بیشتر از دیگران دچار تعریق می‌شوند. یک سری از بیماری‌های متابولیسم نیز با تعریق بیش از حد همراه است.
مشکلات غده هیپوتالاموس می‌تواند باعث بیش‌فعالی اعصاب سمپاتیک و ترشح بیش از حد عرق شود. به جز بیماری‌ها، یک سری عوامل زمینه‌ای نیز در بروز تعریق بیش از حد تأثیر دارند. از جمله این عوامل می‌توان به مصرف داروها و ترکیبات حاوی مواد مخدر اشاره کرد. زمانی که فرد با مشکل تعریق به متخصص مراجعه می‌کند، در مرحله اول باید از نظر مشکلات زمینه‌ای بررسی شود. معمولا 70 تا 80درصد افراد هیچ گونه بیماری داخلی و دلیل زمینه‌ای ندارند ولی وقتی از نظر سابقه خانوادگی بررسی می‌شوند، وجود مشکل در خانواده مشخص می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد دلیل اصلی این مشکل ژنتیک است.
معمولا تعریق ناشی از تیروئید و سوءمصرف مواد و یا دیابت در تمام بدن اتفاق می‌افتد. تعریق ناحیه دست و پا و زیربغل معمولا دلیل زمینه‌ای ندارد و بیشتر به دلیل ژنتیک ایجاد می‌شود. بنابراین بررسی دلیل تعریق در درمان آن مهم بوده و اولین گام در مرحله درمان است.
چطور درمان کنیم؟
درمان تعریق بیش از حد، چهار مرحله‌ای است.
مرحله اول تجویز داروهای حاوی ترکیبات کلروید آلومینیوم است. اگر فرد به درمان دارویی پاسخ مناسب دهد، درمان کامل شده و نیازی به امتحان راه‌های دیگر نیست.
روش دوم استفاده از دستگاه مخصوص است. با این روش نواحی‌ای که بیشتر دچار تعریق می‌شود، داخل دستگاهی که آب یونیزه تولید می‌کند، قرار می‌گیرند. یون‌های هیدروژن آزاد شده در مجاری عرق قرار می‌گیرند و از ترشح بیش از حد عرق جلوگیری می‌کنند. در این روش نیاز به تکرار جلسه‌های درمانی زیاد است و فرد باید هفته‌ای 2 تا 3 جلسه به طور متناوب تحت درمان قرار گیرد. از آنجا که تنها بعضی از مراکز این دستگاه را در اختیار دارند، رفت وآمد بیماران با مشکل مواجه است و نیاز به صبر دارد.
روش سوم استفاده از بوتاکس است که برای افرادی که تعریق بیش از حد در ناحیه دست و پا و زیربغل دارند مناسب است. این افراد معمولا به موارد دیگر درمان جواب مثبت نداده‌اند. پس از تزریق افراد به مدت شش‌ماه تعریق نخواهند داشت زیرا سم بوتولیسم اعصاب اتونوم ناحیه تعریق را از کار می‌اندازد. این افراد پس از شش‌ماه باید دوباره برای تزریق مراجعه کنند؛ البته به گفته بیماران بعد از شش‌ماه میزان تعریق نسبت به قبل از تزریق بوتاکس کاهش می‌یابد. زمان مناسب این کار با آغاز سال و پیش از گرم شدن هواست تا در ماه‌های گرم سال تعریق فرد کمتر شود.
تعریق در مرحله آخر با روش جراحی درمان می‌شود. روش جدیدی که اگرچه انجام می‌شود ولی به دلیل تهاجمی بودن کمتر توصیه می‌شود. در این روش جراح با قطع یک شاخه از عصب سمپاتیک که به سمت غدد عرق دست و پا ویا زیربغل می‌رود میزان تعریق را کاهش می‌دهد. درمواردی با قطع عصب ممکن است فلج موقتی در ناحیه رخ دهد؛ از این رو این روش چندان توصیه نمی‌شود.
چطور می‌توانم از تعریق زیاد پیشگیری کنم؟
پرهیز از استرس اولین گام در پیشگیری از ابتلا به تعریق بیش از حد است چرا که هرقدر استرس بیشتر باشد، تعریق بیشتر است.
استحمام مرتب و روزانه توصیه می‌شود زیرا باعث خنک شدن بدن و کاهش تعریق می‌شود.
استفاده از اسپری‌های ضدتعریق که معمولا حاوی ترکیبات کلروید آلومینیوم بوده و باعث بسته شدن منافذ عرق می‌شوند و میزان عرق را کم می‌کنند.
هزینه بیشتر، اطمینان بیشتر؟
هزینه روش‌های درمان تعریق، با توجه به مراحل آن تعیین می‌شود. کمترین هزینه برای درمان استفاده از داروهاست که درصد کمی به آن پاسخ مثبت می‌دهند.
استفاده از دستگاه آب یونیزه هزینه بیشتری از داروها دارد ولی اگر صبر و حوصله بیمار زیاد باشد، نتیجه مناسبی از آن می‌گیرد.
بوتاکس هزینه بیشتری نسبت به دو روش اولیه درمان دارد ولی نتایج مثبتی داشته است. هزینه انجام بوتاکس بستگی به هزینه بوتاکسی دارد که پزشک استفاده می‌کند و انتخاب آن اهمیت زیادی دارد چرا که نمونه‌های غیرمجاز آن در بازار زیاد است. به دلیل اینکه برای درمان تعریق دز بالایی از سم بوتولیسم نیاز است، مصرف هرگونه ماده غیرمجاز خطرهای زیادی برای فرد داشته و در مواردی می‌تواند منجر به مرگ شود. متأسفانه بعضی از افراد به دلیل ارزان‌تر بودن انواعی از بوتاکس که معمولا نمونه‌های چینی هستند، سلامت خود را به خطر می‌اندازند.
آخرین روش درمان تعریق روش جراحی است که هزینه بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد و توسط بیشتر پزشکان توصیه نمی‌شود.
منبع: همشهری تندرستی
تازه حمام رفته‌اید و قرار است در یک جلسه مهم کاری که سرنوشت کاری‌تان به آن وابسته است، شرکت کنید. با اتومبیل خودتان را به محل جلسه رسانده‌اید ولی هنوز کامل از اتومبیل پیاده نشده‌اید که احساس می‌کنید خیس عرق هستید. دو دقیقه بعد هم بوی تند عرق آزارتان می‌دهد. چه می‌کنید؟
تعریق تا چه میزان طبیعی و در چه زمانی نشانه‌ای از یک بیماری داخلی است؟ آیا راهی برای خلاصی از این مشکل وجود دارد؟ آیا بوتاکس جلوی تعریق بیش از حد را می‌گیرد؟ کاهش تعریق چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟ دکتر سیمین ابراهیم‌زاده، متخصص پوست، مو و زیبایی به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
وقتی در محیط‌های گرم قرار می‌گیریم، بدن با ایجاد عرق باعث خنکی پوست می‌شود و ترشحات عرق، پوست را خنک می‌کنند. وقتی حرارت بدن بالا می‌رود با فعالیت اعصاب اتونوم که در پوست هستند، میزان ترشح عرق بیشتر می‌شود. این عرق توسط یک سری مجاری خیلی ریز به سطح پوست راه پیدا می‌کنند و معمولا در قسمت‌هایی که مو وجود دارد، این غدد بیشتر هستند.
اگر عرق نکنیم چه می‌شود؟
بیشتر افراد به دلیل بوی ناخوشایند عرق احساس بدی پس از تعریق دارند ولی جالب است بدانید که عرق به خودی خود بدبو نیست و ترکیبات آن حاوی آب و املاح است ولی وقتی در سطح پوست قرار می‌گیرد، در مجاورت با باکتری‌های سطح پوست بودار می‌شود. این باکتری‌ها بیشتر در قسمت‌های زیربغل و کشاله ران هستند.
عرق کردن برای بدن لازم و ضروری است و تحت تأثیر اعصاب اتونوم است. این اعصاب تحت تأثیر هیپوتالاموس که با محیط اطراف درتماس است، در محیط گرم تحریک شده و با انقباض غدد عرق باعث ترشح بیشتر عرق می‌شود و در پی آن بدن خنک می‌شود. افرادی که کمتر عرق می‌کنند، در برابر گرما مشکلات بیشتری دارند، بیشتر دچار گرمازدگی می‌شوند، حرارت بدنشان بیشتر می‌شود و دچار تپش قلب و تب می‌شوند. برعکس افرادی که بیشتر عرق می‌کنند تحمل بیشتری در برابر گرما دارند.
وقتی عرق دردسرساز است
یک سری از افراد بیش از حد طبیعی عرق می‌کنند. در این شرایط تعریق مشکل‌ساز می‌شود. تعریق در هر قسمت مشکل خاصی برای فرد ایجاد می‌کند. دلیل آن بیش‌فعالی اعصاب اتونوم سمپاتیک در فرد است. بیشتر افراد از تعریق کف دست و پا و زیربغل رنج می‌برند و بعضی تعریق بیش از حد در ناحیه سر و صورت دارند.
تعریق بیش از حد زیربغل باعث آلوده شدن لباس و سفیدک زدن آن می‌شود و فرد مرتب مجبور به تعویض لباس است. تعریق کف دست که در مواقع استرس بیشتر می‌شود، فرد را هنگام نوشتن و دست دادن با مشکل مواجه می‌کند، به خصوص اگر فرد دانشجو باشد و یا کار دفتری داشته باشد. تعریق کف پا باعث می‌شود پا در کفش عرق کند و گرمای محیط کفش باعث ابتلای فرد به عفونت‌های قارچی می‌شود. افرادی که تعریق بیش از حد در ناحیه صورت دارند، با ریختن عرق در چشم‌هایشان دچار سوزش چشم می‌شوند.
تعریق نشانه‌ای از بیماری است
یک سری از بیماری‌های داخلی باعث تعریق بیش از حد می‌شوند. سردسته این بیماری‌ها مشکلات تیروئید است. به همین منظور افرادی که بیش از حد عرق می‌کنند، یکی از آزمایش‌های اولیه که پزشک از آنها می‌گیرد، آزمایش تیروئید است. افرادی که پرکاری تیروئید دارند معمولا بیشتر عرق می‌کنند.
افرادی که دیابت دارند نیز بیشتر از دیگران دچار تعریق می‌شوند. یک سری از بیماری‌های متابولیسم نیز با تعریق بیش از حد همراه است.
مشکلات غده هیپوتالاموس می‌تواند باعث بیش‌فعالی اعصاب سمپاتیک و ترشح بیش از حد عرق شود. به جز بیماری‌ها، یک سری عوامل زمینه‌ای نیز در بروز تعریق بیش از حد تأثیر دارند. از جمله این عوامل می‌توان به مصرف داروها و ترکیبات حاوی مواد مخدر اشاره کرد. زمانی که فرد با مشکل تعریق به متخصص مراجعه می‌کند، در مرحله اول باید از نظر مشکلات زمینه‌ای بررسی شود. معمولا 70 تا 80درصد افراد هیچ گونه بیماری داخلی و دلیل زمینه‌ای ندارند ولی وقتی از نظر سابقه خانوادگی بررسی می‌شوند، وجود مشکل در خانواده مشخص می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد دلیل اصلی این مشکل ژنتیک است.
معمولا تعریق ناشی از تیروئید و سوءمصرف مواد و یا دیابت در تمام بدن اتفاق می‌افتد. تعریق ناحیه دست و پا و زیربغل معمولا دلیل زمینه‌ای ندارد و بیشتر به دلیل ژنتیک ایجاد می‌شود. بنابراین بررسی دلیل تعریق در درمان آن مهم بوده و اولین گام در مرحله درمان است.
چطور درمان کنیم؟
درمان تعریق بیش از حد، چهار مرحله‌ای است.
مرحله اول تجویز داروهای حاوی ترکیبات کلروید آلومینیوم است. اگر فرد به درمان دارویی پاسخ مناسب دهد، درمان کامل شده و نیازی به امتحان راه‌های دیگر نیست.
روش دوم استفاده از دستگاه مخصوص است. با این روش نواحی‌ای که بیشتر دچار تعریق می‌شود، داخل دستگاهی که آب یونیزه تولید می‌کند، قرار می‌گیرند. یون‌های هیدروژن آزاد شده در مجاری عرق قرار می‌گیرند و از ترشح بیش از حد عرق جلوگیری می‌کنند. در این روش نیاز به تکرار جلسه‌های درمانی زیاد است و فرد باید هفته‌ای 2 تا 3 جلسه به طور متناوب تحت درمان قرار گیرد. از آنجا که تنها بعضی از مراکز این دستگاه را در اختیار دارند، رفت وآمد بیماران با مشکل مواجه است و نیاز به صبر دارد.
روش سوم استفاده از بوتاکس است که برای افرادی که تعریق بیش از حد در ناحیه دست و پا و زیربغل دارند مناسب است. این افراد معمولا به موارد دیگر درمان جواب مثبت نداده‌اند. پس از تزریق افراد به مدت شش‌ماه تعریق نخواهند داشت زیرا سم بوتولیسم اعصاب اتونوم ناحیه تعریق را از کار می‌اندازد. این افراد پس از شش‌ماه باید دوباره برای تزریق مراجعه کنند؛ البته به گفته بیماران بعد از شش‌ماه میزان تعریق نسبت به قبل از تزریق بوتاکس کاهش می‌یابد. زمان مناسب این کار با آغاز سال و پیش از گرم شدن هواست تا در ماه‌های گرم سال تعریق فرد کمتر شود.
تعریق در مرحله آخر با روش جراحی درمان می‌شود. روش جدیدی که اگرچه انجام می‌شود ولی به دلیل تهاجمی بودن کمتر توصیه می‌شود. در این روش جراح با قطع یک شاخه از عصب سمپاتیک که به سمت غدد عرق دست و پا ویا زیربغل می‌رود میزان تعریق را کاهش می‌دهد. درمواردی با قطع عصب ممکن است فلج موقتی در ناحیه رخ دهد؛ از این رو این روش چندان توصیه نمی‌شود.
چطور می‌توانم از تعریق زیاد پیشگیری کنم؟
پرهیز از استرس اولین گام در پیشگیری از ابتلا به تعریق بیش از حد است چرا که هرقدر استرس بیشتر باشد، تعریق بیشتر است.
استحمام مرتب و روزانه توصیه می‌شود زیرا باعث خنک شدن بدن و کاهش تعریق می‌شود.
استفاده از اسپری‌های ضدتعریق که معمولا حاوی ترکیبات کلروید آلومینیوم بوده و باعث بسته شدن منافذ عرق می‌شوند و میزان عرق را کم می‌کنند.
هزینه بیشتر، اطمینان بیشتر؟
هزینه روش‌های درمان تعریق، با توجه به مراحل آن تعیین می‌شود. کمترین هزینه برای درمان استفاده از داروهاست که درصد کمی به آن پاسخ مثبت می‌دهند.
استفاده از دستگاه آب یونیزه هزینه بیشتری از داروها دارد ولی اگر صبر و حوصله بیمار زیاد باشد، نتیجه مناسبی از آن می‌گیرد.
بوتاکس هزینه بیشتری نسبت به دو روش اولیه درمان دارد ولی نتایج مثبتی داشته است. هزینه انجام بوتاکس بستگی به هزینه بوتاکسی دارد که پزشک استفاده می‌کند و انتخاب آن اهمیت زیادی دارد چرا که نمونه‌های غیرمجاز آن در بازار زیاد است. به دلیل اینکه برای درمان تعریق دز بالایی از سم بوتولیسم نیاز است، مصرف هرگونه ماده غیرمجاز خطرهای زیادی برای فرد داشته و در مواردی می‌تواند منجر به مرگ شود. متأسفانه بعضی از افراد به دلیل ارزان‌تر بودن انواعی از بوتاکس که معمولا نمونه‌های چینی هستند، سلامت خود را به خطر می‌اندازند.
آخرین روش درمان تعریق روش جراحی است که هزینه بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد و توسط بیشتر پزشکان توصیه نمی‌شود.
منبع: همشهری تندرستی