سلامت نیوز :دکتر غلامرضا رئیسی، متخصص طب فیزیکی، ،عوارض اسکلتی-عضلانی در مبتلایان به دیابت را چنین برشمرد: دیابت شایعترین بیماری متابولیک با تغییرات پاتوفیزیولوژیک در اندامهاست و عوارض آن هزینه زیادی به فرد، جامعه و سیستم بهداشتی تحمیل می‌کند.عوارض دیابت در صورت کنترل نشدن بسیار متنوع است؛ عوارضی چون درد شانه، خشکی شانه، درگیری شانه، حالت ماشه‌ای انگشتها، گزگز کردن دست و انگشتان، و جمع شدن پوست کف دست، و گیر کردن انگشتان —که در این مورد، انگشتان باز و بسته نمی‌شوند.
این علائم در بیماران غیردیابتی نیز مشاهده می‌گرددو در افرادی که دیابت کنترل‌نشده دارند، این عوارض به‌سختی کنترل می‌شود. همچنین حالت خشکی در مفاصل دست،تنها در مبتلایان به دیابت مشاهده می‌شود.
اختلال سیستم عصبی در مبتلایان به دیابت بسیار شایع است و می‌تواند به‌شکل گزگز کردن، مورمور شدن، احساس داغ شدن یا سرد شدن بخشی از بدن، دردهای تیرکشندۀ شدید و یا حالت برق‌گرفتگی خود را نشان دهد. گاهی التهاب عصبی، علائمی شبیه به دیسک و سیاتیک و مشکلاتی دردرمان بیمار ایجاد می‌کند که با گرفتن نوار عصب و عضله، می‌توان نوع درگیری عصب و محل را پیدا کرد.
گیر افتادن عصب در مچ دست نیز در دیابت شایع است و در اثر تورم رباط کف دست، انگشتان حالت قفل شدن یا گیر افتادن پیدا می‌کنند که این حالت برای بیمار همراه با درد است و در صورت کنترل نشدن، به‌مرور زمان موجب کاهش دامنه حرکتی انگشتان می‌شود.
دکتر رئیسی افزود:دیابت می‌تواند بر پوست، رگها و عصبهای پای فرد بیمار اثر بگذارد. در این شرایط، بیمار باید به‌طور مرتب برای رفع مشکلات پا معاینه شود و در این زمینه انتخاب نوع کفش نیز بسیار مهم است.
به‌طور کلی، %2 انسانها در طول عمر خود به این بیماری مبتلا می‌شوند. شایعترین دوره سنی آن بین 40 تا 70سالگی و در زنان شایعتر است.در بیشتر موارد، دست چپ درگیر می‌شودو اگر یک شانه مبتلا گردد، احتمال ابتلای شانه دیگر در سالهای آینده%60-50 است.
در %14 از موارد هم هر دو شانه با هم درگیر می‌شوند. در این بیماری ابتدا شانه دردناک می‌شود و پس از مدتی حرکت آن هم محدود می‌گردد.در ابتدا بیمار نمی‌تواند دستش را به پشت برساند و پس از آن، کم‌کم نمی‌تواند آن را بالا ببرد و یا از بدن دور کند. با گذشت زمان، درد کمتر می‌شود؛ ولی محدودیت حرکتی باقی می‌ماند. در نهایت، پس از مدتی،دامنۀ حرکت به‌شدت محدود می‌شود. آنگاه کم‌کم بیماری، خودبه‌خود رو به بهبودی می‌گذارد و به‌اصطلاح «یخ آن آب می‌شود» و درد از بین رفته، حرکات شانه تقریباً طبیعی می‌گردد.
یکی از عوارض دیابت،شانه منجمد است؛ به‌این شکل است که حرکت شانه محدود می‌شود و هنگامیکه فرد می‌خواهد پشت لباس خود را لمس کند، درد زیادی می‌کشد.این علائم در ابتدا با محدودیت حرکت بروز می‌کند و التهاب تاندون در بروز درد مؤثر است. اگر این مشکل سریع درمان نشود،فرد را دچار مشکل خواهد کرد و به‌تدریج پیشرفت، و درمان را مشکل می‌نماید.در این افراد باید خیلی زود ورزشهای شانه را شروع کرد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
دکتر رئیسی کنترل قند را یکی از بهترین راههای پیشگیری از این بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن دانست و گفت:مبتلایان به دیابت باید برنامه ورزشی منظمی داشته باشند تا از نظر قلب و عروق سالم باشند و حرکتهای کششی کپسول شانه را در ورزش صبحگاهی انجامدهندو هرگز شانه خود را در وضعیتی نگاه ندارند که سبب خون‌رسانی ضعیف به آن شود.
یکی دیگر از عوارض دیابت، گیر افتادن عصب است. در این حالت، فرد باید نحوه انجام دادن کار خود را تغییر دهد؛ مثلاً اگر نقاشاست، تغییراتی در قلم نقاشی خود ایجاد کند.برای بهبود درد نیز باید عضو را ماساژ داد.
از دیگر عوارض دیابت،عارضۀ انگشت ماشه‌ای است که در افرادی بروز می‌کند که فعالیت زیادی با دست خود انجام می‌دهند. چنانچه به‌علت انجام دادن فعالیت ظریف دست،به غلاف تاندونیاین عضو فشار وارد شود،ملتهب و برجسته می‌شود.در این حالت،در لحظه‌ای گیر افتادن انگشت احساس می‌شود و در لحظه دیگر باز می‌شود که در صورت درمان نشدن، انگشت به‌همان حالت خشک می‌شود. در این بیماری، رسوب برخی مواد سبب می‌شود انگشت نتواند به‌درستی حرکت خود را انجام دهد.
در مرحلۀ ابتدایی، بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد؛ولی تشخیص بیماری در این مرحله مشکل است.
در مرحلۀ پیشرفته‌تر، انگشت گیر می‌کند؛ به‌این معنی که وقتی بیمار می‌خواهد انگشتِ خم‌شدۀ خود را راست کند، با گیر مواجه می‌شود که با کمی فشار، گیر رفع، و انگشت صاف می‌شود و ممکن است هنگام صاف کردن انگشت، صدای تقه شنیده شود.
در مرحلۀ باز هم پیشرفته‌تر،این گیر به‌راحتی رفع نمی‌شود و بیمار باید از دست دیگر کمک بگیرد و با فشار، انگشتش را صاف کند و هنگام صاف کردن انگشت هم ممکن است بیمار احساس درد کند.
در مرحلۀ کاملاً پیشرفته هم انگشت به‌هیچ وجه صاف نمی‌شود.
علت تریگر فینگر یا انگشت ماشه‌ای گیر کردن تاندون خم‌کننده (فلکسور) انگشت هنگام عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر کردن، پدید آمدن برجستگی در تاندون است. وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست می‌کند، تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی —که مانند حلقه‌ای دور تاندون را گرفته —عبور کند. وجود برجستگی در بخشی از تاندون موجب می‌شود که عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شود و در آن گیر کند. هنگام خم کردن انگشت، چون قدرت عضلات خم‌کنندۀ انگشت زیاد است، این توده از درون تونل عبور می‌کند و انگشت خم می‌شود؛ ولی برای صاف کردن انگشت، چون قدرت عضلات بازکنندۀ انگشتان کمتر است، ممکن است بیمار نتواند به‌راحتی انگشت خود را باز کند. این مشکل در ابتدا با فیزیوتراپی قابل‌درمان استو چنانچه این درمان جواب ندهد، پزشک تزریق انجام می‌دهد.
این متخصص طب فیزیکی در انتها افزود: اگر هیچ یک از درمانهای ذکرشده موفق نباشند، پزشک جراح با عمل جراحی، غلاف تاندون را شکاف می‌دهد تا مسیر حرکت تاندون را باز کند.
این علائم در بیماران غیردیابتی نیز مشاهده می‌گرددو در افرادی که دیابت کنترل‌نشده دارند، این عوارض به‌سختی کنترل می‌شود. همچنین حالت خشکی در مفاصل دست،تنها در مبتلایان به دیابت مشاهده می‌شود.
اختلال سیستم عصبی در مبتلایان به دیابت بسیار شایع است و می‌تواند به‌شکل گزگز کردن، مورمور شدن، احساس داغ شدن یا سرد شدن بخشی از بدن، دردهای تیرکشندۀ شدید و یا حالت برق‌گرفتگی خود را نشان دهد. گاهی التهاب عصبی، علائمی شبیه به دیسک و سیاتیک و مشکلاتی دردرمان بیمار ایجاد می‌کند که با گرفتن نوار عصب و عضله، می‌توان نوع درگیری عصب و محل را پیدا کرد.
گیر افتادن عصب در مچ دست نیز در دیابت شایع است و در اثر تورم رباط کف دست، انگشتان حالت قفل شدن یا گیر افتادن پیدا می‌کنند که این حالت برای بیمار همراه با درد است و در صورت کنترل نشدن، به‌مرور زمان موجب کاهش دامنه حرکتی انگشتان می‌شود.
دکتر رئیسی افزود:دیابت می‌تواند بر پوست، رگها و عصبهای پای فرد بیمار اثر بگذارد. در این شرایط، بیمار باید به‌طور مرتب برای رفع مشکلات پا معاینه شود و در این زمینه انتخاب نوع کفش نیز بسیار مهم است.
به‌طور کلی، %2 انسانها در طول عمر خود به این بیماری مبتلا می‌شوند. شایعترین دوره سنی آن بین 40 تا 70سالگی و در زنان شایعتر است.در بیشتر موارد، دست چپ درگیر می‌شودو اگر یک شانه مبتلا گردد، احتمال ابتلای شانه دیگر در سالهای آینده%60-50 است.
در %14 از موارد هم هر دو شانه با هم درگیر می‌شوند. در این بیماری ابتدا شانه دردناک می‌شود و پس از مدتی حرکت آن هم محدود می‌گردد.در ابتدا بیمار نمی‌تواند دستش را به پشت برساند و پس از آن، کم‌کم نمی‌تواند آن را بالا ببرد و یا از بدن دور کند. با گذشت زمان، درد کمتر می‌شود؛ ولی محدودیت حرکتی باقی می‌ماند. در نهایت، پس از مدتی،دامنۀ حرکت به‌شدت محدود می‌شود. آنگاه کم‌کم بیماری، خودبه‌خود رو به بهبودی می‌گذارد و به‌اصطلاح «یخ آن آب می‌شود» و درد از بین رفته، حرکات شانه تقریباً طبیعی می‌گردد.
یکی از عوارض دیابت،شانه منجمد است؛ به‌این شکل است که حرکت شانه محدود می‌شود و هنگامیکه فرد می‌خواهد پشت لباس خود را لمس کند، درد زیادی می‌کشد.این علائم در ابتدا با محدودیت حرکت بروز می‌کند و التهاب تاندون در بروز درد مؤثر است. اگر این مشکل سریع درمان نشود،فرد را دچار مشکل خواهد کرد و به‌تدریج پیشرفت، و درمان را مشکل می‌نماید.در این افراد باید خیلی زود ورزشهای شانه را شروع کرد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
دکتر رئیسی کنترل قند را یکی از بهترین راههای پیشگیری از این بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن دانست و گفت:مبتلایان به دیابت باید برنامه ورزشی منظمی داشته باشند تا از نظر قلب و عروق سالم باشند و حرکتهای کششی کپسول شانه را در ورزش صبحگاهی انجامدهندو هرگز شانه خود را در وضعیتی نگاه ندارند که سبب خون‌رسانی ضعیف به آن شود.
یکی دیگر از عوارض دیابت، گیر افتادن عصب است. در این حالت، فرد باید نحوه انجام دادن کار خود را تغییر دهد؛ مثلاً اگر نقاشاست، تغییراتی در قلم نقاشی خود ایجاد کند.برای بهبود درد نیز باید عضو را ماساژ داد.
از دیگر عوارض دیابت،عارضۀ انگشت ماشه‌ای است که در افرادی بروز می‌کند که فعالیت زیادی با دست خود انجام می‌دهند. چنانچه به‌علت انجام دادن فعالیت ظریف دست،به غلاف تاندونیاین عضو فشار وارد شود،ملتهب و برجسته می‌شود.در این حالت،در لحظه‌ای گیر افتادن انگشت احساس می‌شود و در لحظه دیگر باز می‌شود که در صورت درمان نشدن، انگشت به‌همان حالت خشک می‌شود. در این بیماری، رسوب برخی مواد سبب می‌شود انگشت نتواند به‌درستی حرکت خود را انجام دهد.
در مرحلۀ ابتدایی، بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد؛ولی تشخیص بیماری در این مرحله مشکل است.
در مرحلۀ پیشرفته‌تر، انگشت گیر می‌کند؛ به‌این معنی که وقتی بیمار می‌خواهد انگشتِ خم‌شدۀ خود را راست کند، با گیر مواجه می‌شود که با کمی فشار، گیر رفع، و انگشت صاف می‌شود و ممکن است هنگام صاف کردن انگشت، صدای تقه شنیده شود.
در مرحلۀ باز هم پیشرفته‌تر،این گیر به‌راحتی رفع نمی‌شود و بیمار باید از دست دیگر کمک بگیرد و با فشار، انگشتش را صاف کند و هنگام صاف کردن انگشت هم ممکن است بیمار احساس درد کند.
در مرحلۀ کاملاً پیشرفته هم انگشت به‌هیچ وجه صاف نمی‌شود.
علت تریگر فینگر یا انگشت ماشه‌ای گیر کردن تاندون خم‌کننده (فلکسور) انگشت هنگام عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر کردن، پدید آمدن برجستگی در تاندون است. وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست می‌کند، تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی —که مانند حلقه‌ای دور تاندون را گرفته —عبور کند. وجود برجستگی در بخشی از تاندون موجب می‌شود که عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شود و در آن گیر کند. هنگام خم کردن انگشت، چون قدرت عضلات خم‌کنندۀ انگشت زیاد است، این توده از درون تونل عبور می‌کند و انگشت خم می‌شود؛ ولی برای صاف کردن انگشت، چون قدرت عضلات بازکنندۀ انگشتان کمتر است، ممکن است بیمار نتواند به‌راحتی انگشت خود را باز کند. این مشکل در ابتدا با فیزیوتراپی قابل‌درمان استو چنانچه این درمان جواب ندهد، پزشک تزریق انجام می‌دهد.
این متخصص طب فیزیکی در انتها افزود: اگر هیچ یک از درمانهای ذکرشده موفق نباشند، پزشک جراح با عمل جراحی، غلاف تاندون را شکاف می‌دهد تا مسیر حرکت تاندون را باز کند.