سلامت نیوز: مهارت های حل مسئله خوب یکی از مهم ترین ابزار برای موفقیت در زندگی به شمار می رود.
روش حل مساله فرایند تفکر منطقی و منظمی است که به فرد کمک می کند تا هنگام رویارویی با مشکلات راه حل های متعددی را جستجو کند و سپس بهترین راه حل را انتخاب نماید. به این ترتیب حل مساله یک فرایند آگاهانه- منطقی- تلاش بر و هدفمند است.
حل مساله عبارت است از فرایند شناختی- رفتاری که توسط خود فرد هدایت می شود و فرد سعی می کند با کمک آن راه حل های موثر یا سازگارانه ای برای مسایل زندگی روزمره خویش پیدا کند.
مسئله می تواند ناشی از یک مشکل بیرونی(مثل یک امتحان سخت) و یا از درون فرد نشات گرفته باشد(مثل اهداف، نیازها، تعهدات شخصی).
حل مساله ماهرانه مستلزم عبور گام به گام از این مراحل است.
اما مشکلات چیزی است که ما آن را دوست نداریم: استفاده از این راهبرد ها زمان بر است.
نیاز به برنامه ریزی دارد.
ما را مجبور می کند به آینده فکر کنیم.
وبنظر می رسد خیلی دور و نشدنی هستند.
به همین دلیل ، زمانی که با مشکلات مواجه است، بسیاری از ما سعی می کنیم آنها را در کمترین زمان از بین ببریم..
آیا تا کنون به علت انتخاب ساده ترین و واضح ترین راه حل – و سپس متوجه وجود راه حل های بهتر شما را دچار افسوس کرده است ؟ یا شما خودت را با علائم ثابتی از مشکل وفق داده ای ، اما در شرایط بدتری گیر کرده ای ؟
برای اینکه بتوانید در حل مشکلات بهترین تصمیمات را بگیرید نیازمند یک رویکرد نظام مند و منطقی هستید. .با افزایش مهارت حل مسئله ، شما بهتر می توانید تصمیم گیری نمایید و اعتماد به نفستان برای حل مشکلات بیشتر می شود و کمتر ممکن است به اولین راه حل اکتفا کنید که احتمالا بهترین راه حل نیز نیست.
برای دست یابی به مهارت حل مسئله نیاز مند ابزار و توانایی هایی است که برای شما توضیح می دهیم.
مرحله 1: پیدا کردن مشکل
برخی از مشکلات بسیار آشکار است ، با این حال به راحتی قابل شناسایی نیستند. به عنوان بخشی از یک فرآیند حل مسئله موثر، شما نیاز به نگاه جدی به مشکلات - حتی زمانی که به نظر می رسد همه چیز خوب پیش می رود. حل مسئله به شما کمک می کند از مواقع اضطراری جلوگیری کرده و در آرامش و زمان کافی به مسئله بپردازید.
این تکنیک می تواند به شما کمک کند این کار :
مرحله 2: مشاهده آمار
پس از شناسایی یک مشکل بالقوه است ، شما نیاز به اطلاعات . چه عواملی به حل این مشکل کمک می کند ؟ چه کسی درگیر است با آن ؟ چه راه حل های قبلا امتحان شده اند ؟ دیگران چگونه در مورد این مشکل فکر می کنند ؟
اگر شما برای یافتن راه حل شتاب زیادی دارید مطمئن باشید که بر پایه اطلاعات ناقص دارید تصمیم گیری میکنید که همه دیدگاه ها را بررسی نکرده اید و تصمیم تان بهترین راه حل نیست.
مرحله 3: تعریف مسئله
حالا که شما مشکل را درک کنند، آن را به وضوح و به طور کامل تعریف کنید. نوشتن یک تعریف مسئله روشن شما را مجبور به ایجاد مرزهای خاص برای این مشکل می کند. این کار از بزرگ کردن مشکل جلوگیری می کند و تمرکزتان را روی مسئله اصلی بیشتر می کند.
یک ابزار عالی برای انجام این مرحله .نگاه کردن به مشکل از شش دیدگاه است ،دیدن مشکل از دیدگاه دوستانتان، کسانی که مثل شما در گیر این مشکل هستند ، کل فرایند ایجاد مشکل ، بررسی مشکل از بیرون ، بررسی مشکل از بالا به پایین ، کل محیط درگیر شده. با بررسی این دیدگاه ها ذهن شما برای رسیدن به تعریف واضح و درست باز می ماند.
علت و اثر تجزیه و تحلیل یکی دیگر از ابزار خوب برای استفاده در اینجا است ، این به شما کمک میک ند تا علائم یک مشکل ار شناسایی کنید و بتوانید علائم را از علل جدا سازید.
گام 4: یافتن ایده ها
با تعریف مسئله روشن ، شروع به تولید ایده برای یک راه حل . خوب کنید. مهم این است که راه حل یافت شده انعطاف پذیر باشد. شما باید بتوانید ان را از دیدگاه های مختلف بررسی کنید. . به دنبال الگوها و عناصر مشترک در بخش های مختلف این مشکل گاهی می تواند خیلی مفید باشد . شما همچنین می توانید استعاره و تمثیل برای کمک به تجزیه و تحلیل مشکل ، کشف شباهت به مسائل دیگر، و راه حل های کمک کننده به شباهت ها استفاده نمایید.
شما باید زمان مناسبی برای این مرحله در نظر بگیرید و از افراد زیاید هم می توانید کمک بگیرید.
گام 5 : انتخاب و ارزیابی
پس از پیدا کردن ایده ها، شما گزینه های بسیاری دارید که باید ارزیابی شود. در این مرحله وسوسه انگیز شما شروع به دور ریختن ایده ها به ترتیب می کنید.با این حال، اگر شما این کار را بدون تعیین معیار برای انتخاب یک راه حل خوب انجام دهید ، شما در معرض خطر از دست دادن راه حل مناسب و خوب هستید..
تصمیم بگیرید که چه عناصر برای یک راه حل واقعی و عملی مورد نیاز است..
تجزیه و تحلیل ایده ها به صورت زوجی و شبکه ای در اینجا می تواند کمک زیادی به شما نماید. سود و زیان هر کدام را بررسی کنید. سپس بر اساس غلبه نسبی مزایا و معایب در مورد آن راه حل تصمیم گیری کنید. یعنی در نهایت راه حلی را انتخاب کنید که بیشترین سود و کمترین زیان را داشته باشد.
مرحله 6 : طرح
شما ممکن است فکر می کنم که انتخاب یک راه حل پایان یک فرایند حل مسئله است . در واقع، آن شروع مرحله جدیدی در فرایند حل مسئله است : پیاده سازی، این شامل برنامه ریزی و آماده سازی است . شما میزان خطر راه حل انتخابی خود را در مرحله قبل ارزیابی کرده اید ، حالا باید ببینید باری پیاده سازی آن نیاز به چه فرایندی دارید.
نوع برنامه ریزی است که شما باید انجام دهید بستگی به اندازه پروژه پیاده سازی دارد. برای پروژه های کوچک ، اغلب نیاز برنامه های عملیاتی است که طرح کلی آن شامل چه چیزی ، چه زمانی، و چگونه است . پروژه های بزرگتر نیاز به روش های پیچیده تردارد - شما اطلاعات بیشتر در بخش مدیریت ذهن و ابزارهای پروژه نیازمندید و برای پروژه های که بر روی بسیاری از مردم دیگر تاثیر می گذارد ، حتی نیاز به تغییر فکر نیز هست.
در اینجا، انجام یک تحلیل مقاومت بالقوه و همچنین هشدار ها را شناسایی و خطراتی که ارزیابی کرده اید را بررسی نمایید. نیروی تجزیه و تحلیل درست نیز به شما در کشف فشار ها برای انتخاب راه حل های پیشنهادی دیگران نیز کمک می کند. وقتی برنامه ریزی دقیق انجام دادید باید تصمیم نهایی را بگیرید.
مرحله 7 : فروش ایده
به عنوان بخشی از فرایند برنامه ریزی ، شما باید سایر ذینفعان را متقاعد کند که راه حل شما یکی از بهترین ها است . شما به احتمال زیاد شما با مقاومت دیگران روبه رو می شود.در این مرحله شما باید اقدام به " فروش ایده" نمایید. یعنی دیگران را متقاعد کنید که همه جوانب را در نظر گرفته اید.
همانطور که شما شروع به توضیح برنامه خود می کنید ، به آنچه که مردم می گویند گوش دهید، در صورت لزوم تغیر ایجاد کنید. وقتی راه حل شما نیاز همه را در بر گیرید توافق ها بیشتر می شود.
گام 8: عمل
در این مرحله راه حل انتخابی خود را اجرا کنید و آثار و نتایج آن را بر خودتان و دیگران نظاره کرده و آثار واقعی روش انتخابی را با پیامدهای پیش بینی شده مقایسه کنید. در این مرحله زمان بندی از اهمیت خاصی برخوردار است. بعد از اجرای راه حل و مفید بودن آن به خودتان پاداش دهید و اگر مسئله حل نشد، موانع را شناسایی کرده و برطرف کنید. در صورت لزوم می توانید مراحل حل مساله را مجدداً تکرار کنید. احتمالاً اشکالی در جریان حل مساله پیش آمده است. مثلاً ممکن است مشکل به خوبی و دقیق تعریف نشده، اهداف واقع بینانه نبوده و...
این مرحله پایان فرایند حل مسئله است.
حل مشکل یک مهارت فوق العاده مهم در زندگی است .
داشتن مهاتر حل مسئله شما را با اعتماد به نفس تر می کند و در برابر مشکلات متعدد مقاومتان می کند. با استفاده از مدل سیستماتیک بالا شما میتوانید مشکل را به صورت سازمان یافته حل نمایید.
با توجه به ماهیت غیر قابل پیش بینی از مشکلات ، مطمئن باشید ، با پیروی از یک برنامه ساخت یافته ، شما برای حل هر مشکلی با بهترین عملکرد می توانید عمل کنید.
منبع: سایت روان
روش حل مساله فرایند تفکر منطقی و منظمی است که به فرد کمک می کند تا هنگام رویارویی با مشکلات راه حل های متعددی را جستجو کند و سپس بهترین راه حل را انتخاب نماید. به این ترتیب حل مساله یک فرایند آگاهانه- منطقی- تلاش بر و هدفمند است.
حل مساله عبارت است از فرایند شناختی- رفتاری که توسط خود فرد هدایت می شود و فرد سعی می کند با کمک آن راه حل های موثر یا سازگارانه ای برای مسایل زندگی روزمره خویش پیدا کند.
مسئله می تواند ناشی از یک مشکل بیرونی(مثل یک امتحان سخت) و یا از درون فرد نشات گرفته باشد(مثل اهداف، نیازها، تعهدات شخصی).
حل مساله ماهرانه مستلزم عبور گام به گام از این مراحل است.
اما مشکلات چیزی است که ما آن را دوست نداریم: استفاده از این راهبرد ها زمان بر است.
نیاز به برنامه ریزی دارد.
ما را مجبور می کند به آینده فکر کنیم.
وبنظر می رسد خیلی دور و نشدنی هستند.
به همین دلیل ، زمانی که با مشکلات مواجه است، بسیاری از ما سعی می کنیم آنها را در کمترین زمان از بین ببریم..
آیا تا کنون به علت انتخاب ساده ترین و واضح ترین راه حل – و سپس متوجه وجود راه حل های بهتر شما را دچار افسوس کرده است ؟ یا شما خودت را با علائم ثابتی از مشکل وفق داده ای ، اما در شرایط بدتری گیر کرده ای ؟
برای اینکه بتوانید در حل مشکلات بهترین تصمیمات را بگیرید نیازمند یک رویکرد نظام مند و منطقی هستید. .با افزایش مهارت حل مسئله ، شما بهتر می توانید تصمیم گیری نمایید و اعتماد به نفستان برای حل مشکلات بیشتر می شود و کمتر ممکن است به اولین راه حل اکتفا کنید که احتمالا بهترین راه حل نیز نیست.
برای دست یابی به مهارت حل مسئله نیاز مند ابزار و توانایی هایی است که برای شما توضیح می دهیم.
مرحله 1: پیدا کردن مشکل
برخی از مشکلات بسیار آشکار است ، با این حال به راحتی قابل شناسایی نیستند. به عنوان بخشی از یک فرآیند حل مسئله موثر، شما نیاز به نگاه جدی به مشکلات - حتی زمانی که به نظر می رسد همه چیز خوب پیش می رود. حل مسئله به شما کمک می کند از مواقع اضطراری جلوگیری کرده و در آرامش و زمان کافی به مسئله بپردازید.
این تکنیک می تواند به شما کمک کند این کار :
مرحله 2: مشاهده آمار
پس از شناسایی یک مشکل بالقوه است ، شما نیاز به اطلاعات . چه عواملی به حل این مشکل کمک می کند ؟ چه کسی درگیر است با آن ؟ چه راه حل های قبلا امتحان شده اند ؟ دیگران چگونه در مورد این مشکل فکر می کنند ؟
اگر شما برای یافتن راه حل شتاب زیادی دارید مطمئن باشید که بر پایه اطلاعات ناقص دارید تصمیم گیری میکنید که همه دیدگاه ها را بررسی نکرده اید و تصمیم تان بهترین راه حل نیست.
مرحله 3: تعریف مسئله
حالا که شما مشکل را درک کنند، آن را به وضوح و به طور کامل تعریف کنید. نوشتن یک تعریف مسئله روشن شما را مجبور به ایجاد مرزهای خاص برای این مشکل می کند. این کار از بزرگ کردن مشکل جلوگیری می کند و تمرکزتان را روی مسئله اصلی بیشتر می کند.
یک ابزار عالی برای انجام این مرحله .نگاه کردن به مشکل از شش دیدگاه است ،دیدن مشکل از دیدگاه دوستانتان، کسانی که مثل شما در گیر این مشکل هستند ، کل فرایند ایجاد مشکل ، بررسی مشکل از بیرون ، بررسی مشکل از بالا به پایین ، کل محیط درگیر شده. با بررسی این دیدگاه ها ذهن شما برای رسیدن به تعریف واضح و درست باز می ماند.
علت و اثر تجزیه و تحلیل یکی دیگر از ابزار خوب برای استفاده در اینجا است ، این به شما کمک میک ند تا علائم یک مشکل ار شناسایی کنید و بتوانید علائم را از علل جدا سازید.
گام 4: یافتن ایده ها
با تعریف مسئله روشن ، شروع به تولید ایده برای یک راه حل . خوب کنید. مهم این است که راه حل یافت شده انعطاف پذیر باشد. شما باید بتوانید ان را از دیدگاه های مختلف بررسی کنید. . به دنبال الگوها و عناصر مشترک در بخش های مختلف این مشکل گاهی می تواند خیلی مفید باشد . شما همچنین می توانید استعاره و تمثیل برای کمک به تجزیه و تحلیل مشکل ، کشف شباهت به مسائل دیگر، و راه حل های کمک کننده به شباهت ها استفاده نمایید.
شما باید زمان مناسبی برای این مرحله در نظر بگیرید و از افراد زیاید هم می توانید کمک بگیرید.
گام 5 : انتخاب و ارزیابی
پس از پیدا کردن ایده ها، شما گزینه های بسیاری دارید که باید ارزیابی شود. در این مرحله وسوسه انگیز شما شروع به دور ریختن ایده ها به ترتیب می کنید.با این حال، اگر شما این کار را بدون تعیین معیار برای انتخاب یک راه حل خوب انجام دهید ، شما در معرض خطر از دست دادن راه حل مناسب و خوب هستید..
تصمیم بگیرید که چه عناصر برای یک راه حل واقعی و عملی مورد نیاز است..
تجزیه و تحلیل ایده ها به صورت زوجی و شبکه ای در اینجا می تواند کمک زیادی به شما نماید. سود و زیان هر کدام را بررسی کنید. سپس بر اساس غلبه نسبی مزایا و معایب در مورد آن راه حل تصمیم گیری کنید. یعنی در نهایت راه حلی را انتخاب کنید که بیشترین سود و کمترین زیان را داشته باشد.
مرحله 6 : طرح
شما ممکن است فکر می کنم که انتخاب یک راه حل پایان یک فرایند حل مسئله است . در واقع، آن شروع مرحله جدیدی در فرایند حل مسئله است : پیاده سازی، این شامل برنامه ریزی و آماده سازی است . شما میزان خطر راه حل انتخابی خود را در مرحله قبل ارزیابی کرده اید ، حالا باید ببینید باری پیاده سازی آن نیاز به چه فرایندی دارید.
نوع برنامه ریزی است که شما باید انجام دهید بستگی به اندازه پروژه پیاده سازی دارد. برای پروژه های کوچک ، اغلب نیاز برنامه های عملیاتی است که طرح کلی آن شامل چه چیزی ، چه زمانی، و چگونه است . پروژه های بزرگتر نیاز به روش های پیچیده تردارد - شما اطلاعات بیشتر در بخش مدیریت ذهن و ابزارهای پروژه نیازمندید و برای پروژه های که بر روی بسیاری از مردم دیگر تاثیر می گذارد ، حتی نیاز به تغییر فکر نیز هست.
در اینجا، انجام یک تحلیل مقاومت بالقوه و همچنین هشدار ها را شناسایی و خطراتی که ارزیابی کرده اید را بررسی نمایید. نیروی تجزیه و تحلیل درست نیز به شما در کشف فشار ها برای انتخاب راه حل های پیشنهادی دیگران نیز کمک می کند. وقتی برنامه ریزی دقیق انجام دادید باید تصمیم نهایی را بگیرید.
مرحله 7 : فروش ایده
به عنوان بخشی از فرایند برنامه ریزی ، شما باید سایر ذینفعان را متقاعد کند که راه حل شما یکی از بهترین ها است . شما به احتمال زیاد شما با مقاومت دیگران روبه رو می شود.در این مرحله شما باید اقدام به " فروش ایده" نمایید. یعنی دیگران را متقاعد کنید که همه جوانب را در نظر گرفته اید.
همانطور که شما شروع به توضیح برنامه خود می کنید ، به آنچه که مردم می گویند گوش دهید، در صورت لزوم تغیر ایجاد کنید. وقتی راه حل شما نیاز همه را در بر گیرید توافق ها بیشتر می شود.
گام 8: عمل
در این مرحله راه حل انتخابی خود را اجرا کنید و آثار و نتایج آن را بر خودتان و دیگران نظاره کرده و آثار واقعی روش انتخابی را با پیامدهای پیش بینی شده مقایسه کنید. در این مرحله زمان بندی از اهمیت خاصی برخوردار است. بعد از اجرای راه حل و مفید بودن آن به خودتان پاداش دهید و اگر مسئله حل نشد، موانع را شناسایی کرده و برطرف کنید. در صورت لزوم می توانید مراحل حل مساله را مجدداً تکرار کنید. احتمالاً اشکالی در جریان حل مساله پیش آمده است. مثلاً ممکن است مشکل به خوبی و دقیق تعریف نشده، اهداف واقع بینانه نبوده و...
این مرحله پایان فرایند حل مسئله است.
حل مشکل یک مهارت فوق العاده مهم در زندگی است .
داشتن مهاتر حل مسئله شما را با اعتماد به نفس تر می کند و در برابر مشکلات متعدد مقاومتان می کند. با استفاده از مدل سیستماتیک بالا شما میتوانید مشکل را به صورت سازمان یافته حل نمایید.
با توجه به ماهیت غیر قابل پیش بینی از مشکلات ، مطمئن باشید ، با پیروی از یک برنامه ساخت یافته ، شما برای حل هر مشکلی با بهترین عملکرد می توانید عمل کنید.
منبع: سایت روان