سلامت نیوز : كارشناسان میگویند كه با روند فعلی تا 30 آینده در ایران جنگلی وجود
نخواهد داشت اما در این میان خبری روی تلكسهای خبری رفت كه نشان میدهد در
صورت اجرایی شدن آن، عمر جنگلهای ایران به كمتر از سه دهه دیگر میرسد.
خبری كه البته توجه حامیان محیطزیست و رسانهها را جلب نكرد و آن تقسیم
جنگلهای تورانی و خارج از شمال میان كشاورزان بود. مسئلهای كه حتی تا پیش
از آن، كارشناسان سازمان جنگلها، منابعطبیعی وآبخیزداری به طرحی غیرقابل
اجرا در گفتوگو با تهرانامروز، نام برده میشد. كارشناسانی كه البته
تاكید داشته و دارند كه هرگز نامی از آنها برده نشود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ اما آن روز كه «محمود احمدینژاد» رئیسجمهور اعلام كرد كه مدیریت جنگلها را به مردم واگذار كنیم، كسی فكر نمیكرد كه طرح واگذاری جنگلهای خارج از شمال كه درمهمترین سطح ریزگردهای عربی در حال حاضر هستند، صورت اجرایی به خود بگیرد. جنگلهای خارج از شمال درحالی بهگفته «كامران پورمقدم»، مدیركل امور جنگلی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور براساس عرف به روستاییان واگذار میشود كه هم اینك یكی از دلایل اصلی نابودی جنگلها، حضور بیش از حد دام در مناطق جنگلی است. از سوی دیگر هدفمندی یارانهها و افزایش قیمت سوخت باعث شد تا قطع درخت در این مناطق به یكی از تهدیدهای موثر جنگلهای كشور منجر شود.
از سوی دیگر هرچند سازمان جنگلها به تازگی اعداد نجومی از افزایش مساحت جنگلهای كشور به میان میآورد كه براساس آمار موجود در 50 سال اخیر یكسوم جنگلهای ایران نابود شدهاند. اما وضعیت جنگلها و محیطزیست كشور آنقدر وخیم هست كه مقام معظم رهبری برای دومین سال پیاپی، درباره تخریب جنگلها در هفته منابع طبیعی هشدار دهد. رهبر معظم انقلاب بر ضرورت شكلگیری عزم و اراده راسخ برای جلوگیری از تصرف غیرقانونی مناطق اطراف شهرهای بزرگ تاكید كردند.ایشان گیاه و درخت را برای هر كشور و مجموعه بشری مایه بركت و آبادانی خواندند و با اشاره به سفارش اسلام به كاشت و نگهداری درختان و همچنین جلوگیری از قطع آن، خاطرنشان كردند: گلایهای كه از مسئولان مرتبط با موضوع درخت و درختكاری وجود دارد، این است كه گاهی صدها درخت در جاهایی كه نباید قطع بشوند، قطع میشوند.
رهبر معظم انقلاب با تاكید بر اینكه مجموعه جنگلهای كشور نیز در معرض تهدید قرار دارد تصریح میكنند: از بین رفتن محیط سبز اطراف شهرها، بخصوص جنگلها، مشكلات متعدد بشری را بهدنبال دارد كه همه مسئولین مرتبط با موضوع در دولت، مجلس، قوه قضائیه و شهرداریها باید برای جلوگیری از پیشرفت این حركت غلط، اقدام جدی بهعمل آورند.
دكترهادی كیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران میگوید: هماكنون جنگلها در معرض تهدید و تخریب قرار دارند و از این میان 80 درصد عوامل تاثیرگذار تخریب جنگلهای كشور فرابخشی است. به اعتقاد دكتر هادی كیادلیری، جنگل فقط درخت نیست، بلكه پناهگاه و زیستگاه امنی برای سایر موجودات در قالب یك اكوسیستم ارزشمند محسوب میشود، از این رو ارزش منابع طبیعی و جنگل بسیار بالاست و كشورهایی كه منابع طبیعی خود را تخریب میكنند در آینده نه چندان دور استقلال خود را نیز از دست خواهند داد.
بهگفته وی، حدود 90 درصد كشور در مناطق خشك و نیمه خشك با موقعیت جغرافیایی و شرایط حساس قرار دارد، بنابراین سازمانها، نهادها، مسئولان و مردم باید با جدیت بیشتری در حفظ منابع طبیعی و جنگلهای طبیعی بكوشند. مساحتی كه او تعیین میكند جنگلهای ارسباران، تورانی و جنوب كشور است كه براساس طرح جدید، هر فرد روستایی در محدوده خاص خود از چوب، علوفه، میوه و دیگر محصولات جنگلی استفاده میكند. این درحالی است كه سازمان جنگلها در سه دهه گذشته اعتبارهای زیادی در طرح صیانت از جنگلهای خارج از شمال هزینه كرده، میتواند محیطزیست ایران را وارد بحرانی دیگر بكند. دولت در حالی تصمیم بهواگذاری جنگلها به روستاییان شد كه بحرانهای محیطزیست از جمله ریزگردها، 22 استان كشور را درگیر كرده و تا تنها سد موجود در برابر این ریزگردهای كشنده، لكههای باقی مانده از جنگلهای كشور است.
رئیس انجمن جنگلبانی كشور وضعیت جنگلهای كشور را نامطلوب عنوان میكند: طی چند سال اخیر با مرگ و میر دسته جمعی درختان در حدود 300 هزار هكتار از جنگلهای غرب، خشكیدگی بلوطها و شاه بلوطهای گیلان روبهرو شدهایم. بهگفته او تخریب زیستگاهها، انقراض گونهها، طغیان آفات و بیماریها، آتش سوزیها در سطوح وسیع موجب مرگ اكوسیستمها میشود كه این امر وضعیت هشدار دهندهای را نشان میدهد و بهطور حتم با ادامه چنین روندی در آینده نهچندان دور جنگلهای زاگرس به بیابان و جنگلهای شمال كشور به شرایط زاگرسی تبدیل میشوند.
او عدم ارزشیابی صحیح منابع طبیعی و بهویژه جنگل را یكی دیگر از این عوامل تخریب جنگلها معرفی میكند: براساس یك تحقیق دانشگاهی، ارزش یك توده جنگل در حفظ آب 300 میلیون دلار، توریسم 40 میلیون دلار و چوب 20 میلیون دلار مشخص شده كه درصورت ارزشگذاری صحیح روی منابع طبیعی دیگر مدیران روی چوب هدفگذاری نخواهد داشت. مسئلهای كه كیادلیری اعلام میكند بارها از سوی كارشناسان اعلام شده است اما هرگز مجریان و صاحبان طرحهای عمرانی به آن توجه نكردهاند. برنامه تا آنجا پیش رفته كه جانمایی طرحی چون مسكن مهر در مناطق حفاظت شده انجام گرفت و البته اعتراض گروههای مدافع محیطزیست هم نتوانست این طرح را از دل مناطق حفاظت شده و جنگلها بیرون بكشاند.
جدال با قانون
مجلس همیشه یكی از ابزارهای قانونی بود كه رسانهها برای گوشزد اشتباهات دستگاه دولتی در تخریب جنگلها به آن پناه میبرند. اما دركنار طرحی چون واگذاری مدیریت جنگلها به مردم، مجلس هم بیكار ننشست و لایحه جامع منابع طبیعی را تصویب كرد و آخرین تیرها را شكار كرد. «كاظم نصرتی» عضو هیات رئیسه جامعه جنگلبانی تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی را بهطور قطع باعث تشویق متجاوزان به تخریب جنگلها میداند ومیگوید: «برخی مواد قانونی موجود در این لایحه نگرانیها نسبت به قانونی شدن واگذاری اراضی ملی را دوچندان میكند و چنانچه در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد موج دیگری از واگذاری تحت لوای قانون صورت خواهد گرفت.» بهگفته او، مروری كوتاه بر این لایحه نشان میدهد كه گویی نمایندگان مجلس و طراحان اصلی این لایحه در دولت، هدفشان ادغام وظایف سازمان جنگلها با سازمان امور اراضی بوده بهگونهای كه در همه جای این لایحه سایه سنگین امور اراضی بر منابع طبیعی به چشم میخورد.
همچنین طرح برخی مباحث درخصوص جنگلها كاملا دو پهلو ست بهگونهای كه قانونگذار به جای آنكه واگذاری جنگلها را مطلقا ممنوع اعلام كند واگذاری قطعی جنگلها را ممنوع اعلام كرده و به این ترتیب عملا زمینه را برای سوءاستفادهكنندگان از قانون و صاحبان انواع طرحها باز گذاشته است!. در همین حال به نظر میرسد با تصویب این قانون بعد از این باید منتظر هرگونه تغییر كاربری در جنگلهای خارج از شمال كه از سطح تاج پوشش كمتر از 50 درصد برخوردارند و قطع درختان جنگلی توسط دستگاهها و نهادهای غیر نظامی و نظامی هم باشیم. هرچند بدون این لایحه هم دست دستگاهها برای قطع درختان و پیشبرد طرح عمرانی_ كه بهگفته مهندس ناصر مقدسی معاون مناطق خشك و نیمه خشك سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور،فكر میكند كه هر طرحی باید از دل جنگل بگذرد_ باز بود.
سیلابهای مدیریتی
در نهایت دولت در زمانی تصمیم گرفته است كه مدیریت جنگلها و مراتع را به مردم واگذار كند كه كشور با سیلابهای ناشی از جنگل تراشیها و سست شدن خاك روبهروست و كارشناسان پیشبینی میكنند كه به زودی سیلابها در ردیف آلودگیهایی چون ریزگردها قرار خواهند گرفت و كشور را با مشكل دیگری روبهرو خواهند كرد. كشوری كه هم اینك علاوه بر آلودگیهای هشت كلانشهر با خشكسالی و خشك شدن دریاچه ارومیه، زاینده رود و مدیریت نامطلوب آب روبهروست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ اما آن روز كه «محمود احمدینژاد» رئیسجمهور اعلام كرد كه مدیریت جنگلها را به مردم واگذار كنیم، كسی فكر نمیكرد كه طرح واگذاری جنگلهای خارج از شمال كه درمهمترین سطح ریزگردهای عربی در حال حاضر هستند، صورت اجرایی به خود بگیرد. جنگلهای خارج از شمال درحالی بهگفته «كامران پورمقدم»، مدیركل امور جنگلی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور براساس عرف به روستاییان واگذار میشود كه هم اینك یكی از دلایل اصلی نابودی جنگلها، حضور بیش از حد دام در مناطق جنگلی است. از سوی دیگر هدفمندی یارانهها و افزایش قیمت سوخت باعث شد تا قطع درخت در این مناطق به یكی از تهدیدهای موثر جنگلهای كشور منجر شود.
از سوی دیگر هرچند سازمان جنگلها به تازگی اعداد نجومی از افزایش مساحت جنگلهای كشور به میان میآورد كه براساس آمار موجود در 50 سال اخیر یكسوم جنگلهای ایران نابود شدهاند. اما وضعیت جنگلها و محیطزیست كشور آنقدر وخیم هست كه مقام معظم رهبری برای دومین سال پیاپی، درباره تخریب جنگلها در هفته منابع طبیعی هشدار دهد. رهبر معظم انقلاب بر ضرورت شكلگیری عزم و اراده راسخ برای جلوگیری از تصرف غیرقانونی مناطق اطراف شهرهای بزرگ تاكید كردند.ایشان گیاه و درخت را برای هر كشور و مجموعه بشری مایه بركت و آبادانی خواندند و با اشاره به سفارش اسلام به كاشت و نگهداری درختان و همچنین جلوگیری از قطع آن، خاطرنشان كردند: گلایهای كه از مسئولان مرتبط با موضوع درخت و درختكاری وجود دارد، این است كه گاهی صدها درخت در جاهایی كه نباید قطع بشوند، قطع میشوند.
رهبر معظم انقلاب با تاكید بر اینكه مجموعه جنگلهای كشور نیز در معرض تهدید قرار دارد تصریح میكنند: از بین رفتن محیط سبز اطراف شهرها، بخصوص جنگلها، مشكلات متعدد بشری را بهدنبال دارد كه همه مسئولین مرتبط با موضوع در دولت، مجلس، قوه قضائیه و شهرداریها باید برای جلوگیری از پیشرفت این حركت غلط، اقدام جدی بهعمل آورند.
دكترهادی كیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی ایران میگوید: هماكنون جنگلها در معرض تهدید و تخریب قرار دارند و از این میان 80 درصد عوامل تاثیرگذار تخریب جنگلهای كشور فرابخشی است. به اعتقاد دكتر هادی كیادلیری، جنگل فقط درخت نیست، بلكه پناهگاه و زیستگاه امنی برای سایر موجودات در قالب یك اكوسیستم ارزشمند محسوب میشود، از این رو ارزش منابع طبیعی و جنگل بسیار بالاست و كشورهایی كه منابع طبیعی خود را تخریب میكنند در آینده نه چندان دور استقلال خود را نیز از دست خواهند داد.
بهگفته وی، حدود 90 درصد كشور در مناطق خشك و نیمه خشك با موقعیت جغرافیایی و شرایط حساس قرار دارد، بنابراین سازمانها، نهادها، مسئولان و مردم باید با جدیت بیشتری در حفظ منابع طبیعی و جنگلهای طبیعی بكوشند. مساحتی كه او تعیین میكند جنگلهای ارسباران، تورانی و جنوب كشور است كه براساس طرح جدید، هر فرد روستایی در محدوده خاص خود از چوب، علوفه، میوه و دیگر محصولات جنگلی استفاده میكند. این درحالی است كه سازمان جنگلها در سه دهه گذشته اعتبارهای زیادی در طرح صیانت از جنگلهای خارج از شمال هزینه كرده، میتواند محیطزیست ایران را وارد بحرانی دیگر بكند. دولت در حالی تصمیم بهواگذاری جنگلها به روستاییان شد كه بحرانهای محیطزیست از جمله ریزگردها، 22 استان كشور را درگیر كرده و تا تنها سد موجود در برابر این ریزگردهای كشنده، لكههای باقی مانده از جنگلهای كشور است.
رئیس انجمن جنگلبانی كشور وضعیت جنگلهای كشور را نامطلوب عنوان میكند: طی چند سال اخیر با مرگ و میر دسته جمعی درختان در حدود 300 هزار هكتار از جنگلهای غرب، خشكیدگی بلوطها و شاه بلوطهای گیلان روبهرو شدهایم. بهگفته او تخریب زیستگاهها، انقراض گونهها، طغیان آفات و بیماریها، آتش سوزیها در سطوح وسیع موجب مرگ اكوسیستمها میشود كه این امر وضعیت هشدار دهندهای را نشان میدهد و بهطور حتم با ادامه چنین روندی در آینده نهچندان دور جنگلهای زاگرس به بیابان و جنگلهای شمال كشور به شرایط زاگرسی تبدیل میشوند.
او عدم ارزشیابی صحیح منابع طبیعی و بهویژه جنگل را یكی دیگر از این عوامل تخریب جنگلها معرفی میكند: براساس یك تحقیق دانشگاهی، ارزش یك توده جنگل در حفظ آب 300 میلیون دلار، توریسم 40 میلیون دلار و چوب 20 میلیون دلار مشخص شده كه درصورت ارزشگذاری صحیح روی منابع طبیعی دیگر مدیران روی چوب هدفگذاری نخواهد داشت. مسئلهای كه كیادلیری اعلام میكند بارها از سوی كارشناسان اعلام شده است اما هرگز مجریان و صاحبان طرحهای عمرانی به آن توجه نكردهاند. برنامه تا آنجا پیش رفته كه جانمایی طرحی چون مسكن مهر در مناطق حفاظت شده انجام گرفت و البته اعتراض گروههای مدافع محیطزیست هم نتوانست این طرح را از دل مناطق حفاظت شده و جنگلها بیرون بكشاند.
جدال با قانون
مجلس همیشه یكی از ابزارهای قانونی بود كه رسانهها برای گوشزد اشتباهات دستگاه دولتی در تخریب جنگلها به آن پناه میبرند. اما دركنار طرحی چون واگذاری مدیریت جنگلها به مردم، مجلس هم بیكار ننشست و لایحه جامع منابع طبیعی را تصویب كرد و آخرین تیرها را شكار كرد. «كاظم نصرتی» عضو هیات رئیسه جامعه جنگلبانی تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی را بهطور قطع باعث تشویق متجاوزان به تخریب جنگلها میداند ومیگوید: «برخی مواد قانونی موجود در این لایحه نگرانیها نسبت به قانونی شدن واگذاری اراضی ملی را دوچندان میكند و چنانچه در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد موج دیگری از واگذاری تحت لوای قانون صورت خواهد گرفت.» بهگفته او، مروری كوتاه بر این لایحه نشان میدهد كه گویی نمایندگان مجلس و طراحان اصلی این لایحه در دولت، هدفشان ادغام وظایف سازمان جنگلها با سازمان امور اراضی بوده بهگونهای كه در همه جای این لایحه سایه سنگین امور اراضی بر منابع طبیعی به چشم میخورد.
همچنین طرح برخی مباحث درخصوص جنگلها كاملا دو پهلو ست بهگونهای كه قانونگذار به جای آنكه واگذاری جنگلها را مطلقا ممنوع اعلام كند واگذاری قطعی جنگلها را ممنوع اعلام كرده و به این ترتیب عملا زمینه را برای سوءاستفادهكنندگان از قانون و صاحبان انواع طرحها باز گذاشته است!. در همین حال به نظر میرسد با تصویب این قانون بعد از این باید منتظر هرگونه تغییر كاربری در جنگلهای خارج از شمال كه از سطح تاج پوشش كمتر از 50 درصد برخوردارند و قطع درختان جنگلی توسط دستگاهها و نهادهای غیر نظامی و نظامی هم باشیم. هرچند بدون این لایحه هم دست دستگاهها برای قطع درختان و پیشبرد طرح عمرانی_ كه بهگفته مهندس ناصر مقدسی معاون مناطق خشك و نیمه خشك سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور،فكر میكند كه هر طرحی باید از دل جنگل بگذرد_ باز بود.
سیلابهای مدیریتی
در نهایت دولت در زمانی تصمیم گرفته است كه مدیریت جنگلها و مراتع را به مردم واگذار كند كه كشور با سیلابهای ناشی از جنگل تراشیها و سست شدن خاك روبهروست و كارشناسان پیشبینی میكنند كه به زودی سیلابها در ردیف آلودگیهایی چون ریزگردها قرار خواهند گرفت و كشور را با مشكل دیگری روبهرو خواهند كرد. كشوری كه هم اینك علاوه بر آلودگیهای هشت كلانشهر با خشكسالی و خشك شدن دریاچه ارومیه، زاینده رود و مدیریت نامطلوب آب روبهروست.