اینترنت و روابط زوجین؛ تهدیدها و فرصت‌ها

سلامت نیوز:‌ از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز که به یک تکنولوژى بین المللى تبدیل شده است، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، دغدغه ها و نگرانى هایى را بر خانواده ها تحمیل نموده است. فضاى مجازى در حقیقت نوعى فرا فضا و فضاى ذهنى است. دنیاى مجازى دنیایى است که همه جا هست اما هیچ کجا نیست. فضاى سیال و بى حدودى است که به سادگى، همیشه در دسترس همگان است اما به همان سادگى که ایجاد مى شود می‌تواند از بین برود و محو شود.

اینترنت یک شبکه عظیم اطلاع رسانی و یک بانک وسیع اطلاعاتی است که در آینده نزدیک دسترسی به آن برای تک تک افراد ممکن خواهد شد. کار‌شناسان ارتباطات بهره گیری از این شبکه را به عنوان یک ضرورت در عصر اطلاعات ارزیابی می‌کنند. این شبکه که از هزاران شبکه کوچک‌تر تشکیل شده فارغ ازمرزهای جغرافیایی، سراسر جهان را به هم مرتبط ساخته است.
طبق آخرین آمار بیش از شصت میلیون کامپیو‌تر از تمام نقاط جهان در این شبکه گسترده به یکدیگر متصل شده‌اند که اطلاعات بی‌شماری را در تمامی زمینه‌ها از هر سنخ و نوعی به اشتراک گذاشته‌اند.
حمایت از جریان آزاد اطلاعات، گسترش روزافزون فن آوری اطلاعات و بسترسازی برای اتصال به شبکه‌های اطلاع رسانی، شعار دولت‌ها است. این در حالی است که گستردگی و تنوع اطلاعات آلوده بر روی اینترنت، موجب بروز نگرانی در بین کشورهای مختلف شده است. ترس و بیم از تخریب مبانی اخلاقی و اجتماعی ناشی از هجوم اطلاعات آلوده و مخرب از طریق اینترنت، واکنشی منطقی است زیرا هر جامعه‌ای چارچوبهای اطلاعاتی خاص خود را دارد و طبیعی است که هر نوع اطلاعاتی که این حد و مرز‌ها را بشکند می‌تواند سلامت و امنیت جامعه را به خطر اندازد.

خانواده در جریان تکنولوژی
خانواده اصلیترین نهاد اجتماعی و زیر بنای جوامع و منشا فرهنگ‌ها و تمدن‌ها در تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه متعالی‌اش، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه هلاکت و ضلالت بوده است. در مباحث آسیب شناختى نهاد خانواده، یکى از محورهاى مهم بررسى آسیب هاى ناشى از تحولات خانواده است. تحولاتى که خود منشأ بروز دگرگونى هایى عمیق و اساسى در نوع روابط و ارزش هاى خانوادگى مى باشند. بسیارى از این تحولات و دگرگونى‌ها از بیرون، بر خانواده تحمیل مى شود.
از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز که به یک تکنولوژى بین المللى تبدیل شده است، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، دغدغه‌ها و نگرانى هایى را بر خانواده‌ها تحمیل نموده است. فضاى مجازى در حقیقت نوعى فرا فضا و فضاى ذهنى است. دنیاى مجازى دنیایى است که همه جا هست اما هیچ کجا نیست. فضاى سیال و بى حدودى است که به سادگى، همیشه در دسترس همگان است اما به‌‌ همان سادگى که ایجاد مى شود می‌تواند از بین برود و محو شود.
در دنیاى مجازى به خاطر نبود نشانه هاى فیزیکى همه در آن بى جسم و بى مکان، قدرى گمنام و به طرز محسوسى کنترل ناپذیرند. این فضا خانواده را با سبک هاى مختلف و متعدد زندگى، هویت هاى جدید و فرهنگ هاى متغیر، روبه رو مى سازد. در دنیاى غیر واقعى و مجازى که اینترنت به وجود مى آورد، جایگاه خانواده و حدود و ثغور آن روشن و مشخص نیست. ارزش‌ها و اصول اخلاقى حاکم بر خانواده در فضاى مجازى تعریف و تبیین متفاوتى با دنیاى واقعى دارد. در واقع اینترنت فرهنگ مخصوص به خود را ایجاد مى کند.
در چنین اوضاعی تنها راه مقابله با این تهدیدات بی‌صدا، جدی و بیگانه کننده، آگاهی بخشی به آحاد مردم و به خصوص اعضای خانواده است تا بتوانند به شیوه‌ای صحیح مسیر خود را در این فضای خوش خط و خال اما مرموز و پرخطر تعیین کنند.

اینترنت و روابط زوجین؛ فرصت‌ها
میلیون‌ها خانواده هر روزه از اینترنت برای یادگیری، تحقیق، خرید، انجام امور بانکی، به اشتراک‌گذاری تصاویر، بازی، دانلود فیلم و موسیقی، ارتباط با دوستان، ملاقات افراد جدید و… استفاده می‌کنند. امروزه با استفاده از اینترنت و با حضور در این بزرگراه، امکان بهره‏گیری از انبوهی از اطلاعات در کمترین زمان ممکن و برقراری ارتباط گفتاری نوشتاری و دیداری با هزینه‏ای نسبتاً کم فراهم آمده است.
از دیگر مزایای اینترنت در حوزه خانواده می‌توان به دسترسی سریع و آسان و بی‌هزینه به منابع غنی اطلاعاتی نظیر مقالات و کتب خاص در زمینه‌های مختلف تربیتی و روابط اعضای خانواده و روشهای همسرداری اشاره کرد که بهره گیری از این نوع آموزش‌ها می‌تواند به بهبود روابط زوجین بینجامد. همچنین مراجعه به پایگاه‌ها و سایتهای معتبر مشاوره خانواده به هنگام بروز مشکلات می‌تواند راهگشای حل معضلات میان همسران و زوجهای جوان باشد.
البته باید در نظر داشت که بهره گیری از این آموزه‌ها در زمینه روابط همسران در خانواده باید به شکل موازی و توسط هر یک از زوجین انجام شود. چنانچه تنها یکی از زوجین از این دانسته‌ها بهره‌مند شود و طرف مقابل از آن بی‌اطلاع باشد این امر نه تنها موجب بهبود روابط زوجین نمی‌شود بلکه در بسیاری از موارد باعث سرخوردگی یکی از آن‌ها و نهایتا ایجاد تشویش در روابط همسران می‌گردد.

اینترنت و روابط زوجین؛ تهدید‌ها
به جرئت می‌توان گفت استفاده بدون برنامه و بی‌هدف از اینترنت بیش از آنکه کارکرد احیاءکنندگی و بهبودبخشی در روابط زوجین داشته باشد، کارکرد تخریبی و نابودکنندگی دارد. فریبندگى اینترنتى در محیط خانواده می‌تواند باعث از هم گسیختگى ازدواج، روابط زناشویى و روابط والدین-فرزندى شود.

۱.     گسترش دامنهٔ تأثیرپذیری فرهنگی و تربیتی
در گذشته دسترسی به اطلاعات و تجربیات دیگران تنها به صورت فیزیکی و می‌دانی بود و در محیط‌های طبیعی و‌گاه به شکل جمعی انجام می‌شد. صرف‌نظر از مزایای زیادی که روش تبادل اطلاعات رو در رو از نظر تقویت قوای جسمی و روحی داشت، افرادی که به تبادل اطلاعات می‌پرداختند اصولا هم سن، هم سنخ، هم جنس و تقریبا از نظر قشربندی اجتماعی به هم نزدیک بودند، دغدغه‌های مشترک داشتند و تا حد زیادی اهداف مشترکی را دنبال می‌کردند.
حاکمیت چنین وضعی به طور خودکار هزینه‌های نظارت اجتماعی را پایین می‌آورد و اگر هم تهدیدی تعادل اوضاع را به هم می‌زد با مقابله فیزیکی قابل حل و فصل بود و معمولا پس از مدتی مجددا وضعیت به حال قبل باز می‌گشت. البته در آن اوضاع به دلیل محدودیت‌های فناوری و حاکمیت هنجارهای فرهنگی خاص هر جامعه افراد حداکثر در فضاهای محدود محلی و جزیره‌ای آزادی عمل داشتند و از پیشرفت‌ها و ویژگی‌های زندگی دیگر جوامع بی‌اطلاع بودند.
از طرفی تنها راه تبادل اطلاعات در گذشته حضور فیزیکی افراد در کنار یکدیگر بود. اما امروزه اوضاع به گونه‌ای دیگر است. پیشرفت فناوری ارتباطات، مرزهای فیزیکی را از میان برداشته و افراد را در اقصی نقاط جهان در کنار یکدیگر قرار داده و شیوه‌های تربیت مجازی مانند شبکه‌های ماهواره‌ای، اینترنت و دی وی دی‌ها در حال جایگزینی فضاهای تربیتی و آموزشی در خانواده هستند. این امر باعث فراهم آوردن بستری شده تا از طریق آن افراد از دستاوردهای دیگر جوامع در حوزه خانواده و ارتباطات اعضا بهره گیرند.
این موضوع در کنار مزایایی که در آشنایی با تجربیاتِ مردم سراسر جهان در مسائل خانواده و سایر مسائل دارد، معایبی هم دارد که از جملهٔ آن می‌توان به تأثیرپذیری افراد از فرهنگی غیر از فرهنگ جامعه یا تربیتی مغایر با چیزی که مورد نظر خانواده بوده است اشاره کرد.

۲.     اینترنت و گفت‌وگوهای خانوادگی
بدون شک از اوایل قرن بیستم با توسعه رسانه‌های جمعی میزان ارتباطات میان فردی کاهش یافته است. در سازمان‌ها، در اجتماعات فامیلی و در خانواده‌ها، افراد کمتر گفتگو می‌کنند و به نظر می‌رسد تمایل به گفتگو در بین انسان‌ها کاهش یافته است. اینترنت نقش گفتگو را کمرنگ‌تر کرده است و زنگ خطرات جدی را برای ارتباطات انسانی به صدا درآورده است. استفاده زیاد از اینترنت با پیوند ضعیف اجتماعى مرتبط است.
امروزه در بعضی از خانواده‌ها اعضا هنگامیکه از محل کار به محیط خانواده برمی گردند به اتاق خود رفته و سرگرم فعالیت با کامپیو‌تر خود و اینترنت می‌شوند. حتی چای، شام و صبحانه خود را پشت میز کامپیو‌تر میل می‌کنند.
کاهش یا به مفهومی دیگر فقدان گفتگوهای خانوادگی بطور حتم پس از مدتی میزان شناخت افراد خانواده بخصوص همسران را از یکدیگر کاهش داده و به کاهش میزان اعتماد اعضاء خانواده به یکدیگر ختم شده و نتایجی منفی را در پی خواهد داشت. از طرفی این فعالیت اعضای خانواده پس از مدتی به گوشه گیری می‌انجامد و رغبت به زندگی اجتماعی و تعامل خانوادگی را کاهش می‌دهد.

۳.     اینترنت و گرایش به هرزه‌گردی توسط زوجین
یکی از تهاجمات اینترنت به حوزه خانواده و روابط زوجین، توسعه پورنوگرافی یا تصاویر مستهجن یا خلاف عفت عمومی و امکان دسترسی آسان و فوری افراد به این تصاویر است. از آثار هرزه‌گردی اینترنتی، اعتیاد جنسی است، که در جوامعی که اینترنت ارزان در اختیار افراد قرار دارد، شیوع بسیاری دارد. در این موارد هر یک از زوجین از همسران خود شکایت دارند که از طرف وی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و بیش از آنکه از بودن در کانون خانواده و در کنار همسر لذت ببرند از صرف وقت در اینترنت و فضای مجازی و لذت‌های منحرف جنسی و غیر آن بهره می‌برند.
بخشی از عوامل طلاق در این قبیل کشور‌ها اعتیاد به اینترنت، به ویژه اعتیاد جنسی مجازی است. دیگر، زن و شوهر از کنار یکدیگر بودن کمتر لذت می‌برند و بیشتر وقت خود را صرف لذت‌های رنگارنگ، اما پلید در فضای مجازی می‌کنند. درنتیجه محبت به عنوان رکن اصلی و اساسی خانواده رو به سستی می‌رود. فرزندانی که در این محیط بار می‌آیند، دچار انحراف اخلاقی شده و سلامت روانی و روابط جنسی آنان دچار خدشه می‌شود. از این رو نتیجه اباحه‌گری جنسی به افزایش پدیده‌هایی مثل فرزندان تک والدینی، زنان و مردانی که تنها زندگی می‌کنند، بچه‌های نامشروع و… خواهد انجامید.

۴.     اینترنت و آسیبهای روانی زوجین
استفاده زیاد از اینترنت با پیوند ضعیف اجتماعى مرتبط است. همچنین اینترنت مفرى است براى کسانى که از مشکلات روانی رنج مى برند و دچار تشویش، افسردگى و عدم اعتماد به نفس هستند. تکیه بیش از حد به استفاده از اینترنت، منشأ ایجاد اختلالاتى نظیر اعتیاد اینترنتى، افزایش اضطراب، منفى کارى، پنهان کارى، اختلال در فعالیت هاى زندگى، جدایى از جامعه، طلاق، شکست هاى تحصیلى و مشکلات مالى، مى شود.
استفاده آسیب‌زا از اینترنت اغلب به نوعى زندگى اینترنتى منجر مى شود که ممکن است فرد را به صورت کامل از زندگى واقعى و روابط فردى واقعى منزوى سازد و حتى در مقابل مشاهده ورود عوامل مخل جهان واقعى به دنیای مجازی پناه برده شود.
در بسیارى از محیط هاى اینترنتى، برخى از کاربران خودشان را گرفتار سبک زندگى اینترنتى مى سازند به طورى که آن‌ها مى خواهند زمان هر چه بیشترى را به اینترنت اختصاص دهند. این امر گاهى اوقات باعث مى شود که زندگى شخصى خود را نادیده گرفته و از آن غفلت نماید. احساسات رو به تزاید افسردگى، نومیدى، سرخوردگى، از خود بیگانگى، گناهکارى، شرمسارى و خشم مى توانند از علایم هشدار دهنده استفاده آسیب‌زا از اینترنت باشند.
شخص ممکن است این احساسات را با فضاى زندگى اینترنتى و یا زندگى واقعى پیوند دهد و به دوگانگى شخصیتى منجر شود که این مسئله در نوع چگونگى روابط با اعضاى خانواده تأثیر مى گذارد.
اگر چه این آسیب‌ها ممکن است هر کاربر اینترنت را تهدید کند اما تاثیر آن بر کاربران متاهل و زوجین جدی‌تر است. اعتیاد اینترنتی و گرایش به سمت زندگی فردی فرصت با هم بودن و گفتگوی بیشتر را از زوجین می‌گیرد. از طرفی زوجین نسبت به حقوق و تکالیفی که نسبت به یکدیگر دارند دچار اهمال شده و محیط خانه و خانواده به تدریج نظم و آرامش خود را از دست می‌دهد. با از دست رفتن کارکردهای مثبت خانواده، خانواده رفته رفته به سمت متلاشی شدن پیش می‌رود.

۵.     اینترنت و آسیبهای اخلاقی زوجین
با ورود اینترنت به کشورهای مختلف، گروه‌های زیادی از مردم با ایجاد کلوپ‌های اینترنتی، از مزایای این وسیله اعجاب انگیز در زمینه تحقیق، تبادل اطلاعات، ارسال پیام و… بهره گرفتند، اما چیزی که بیشترین وقت بسیاری از افراد و حتی افراد متاهل را در این کلوب‌ها صرف می‌کند استفاده از چت (گپ اینترنتی) است.
امروزه فضای اینترنت مکانهای بسیار متنوعی برای ارتباط با افراد مختلف، فراهم اورده است. متاسفانه دوستیهای اینترنتی از طریق چت یا شبکه‌های اجتماعی، جدا از پیامدهای منفی‌ای که برای افراد مجرد دارد باعث بروز مشکلات عمده تری در افراد متاهل شده است.
برخی از افراد متاهل به جای آنکه اوقات آزاد خود را صرف خانواده و یا فرزندان خود بکنند، دایم در فضای مجازی پرسه می‌زنند. این رفتار به مرور باعث بروز مشکلات زناشویی می‌شود. البته شرایط، زمانی بحرانی‌تر می‌شود که افراد متاهل به برقراری ارتباط مداوم با افرادی از جنس مخالف می‌پردازند.
فریبنده‌ترین بخش این ماجرا آن است که افراد معتقدند چون ارتباط رودررویی در این فضا وجود ندارد و احتمالا هرگز یکدیگر را ملاقات نمی‌کنند، لذا این ارتباط بلامانع و خالی از اشکال است. در حالی که شکل گرفتن روابط عاطفی و جنسی در خصوص هر یک از زوجین در اینترنت می‌تواند به جدایی همسران از یکدیگر بینجامد. این رفتار نوعی «خیانت» محسوب شده و یا می‌تواند منجر به خیانت می‌شود.
تجربه نشان می‌دهد تمام کسانی که بزرگ‌ترین سرگرمیشان چت کردن در فضای اینترنت به خصوص چت با جنس مخالف است خوب می‌دانند که قرار گرفتن در فضای وسوسه انگیز گپ اینترنتی با جنس مخالف و خوش و بش‌های اینترنتی بزرگ‌ترین مشوق برای ادامه یافتن این روابط است. درست است که این رابطه رودررو نیست اما باید توجه داشت که بسیار مضر است، چرا که افراد در یک فضای هیجانی قرار گرفته و به جای آنکه هیجانات و عواطف خود را صرف ارتباط با همسر خود بکنند، این انرژی روانی برای یک یا چند فرد دیگر (خارج از دایره زناشویی) سرمایه گذاری می‌شود و نتیجه چنین فرآیندی مسلما تحت تاثیر قرار گرفتن زندگی زناشویی خواهد بود.
یک دلیل منطقی و کاملا علمی برای این ادعا پژوهشی است که در این زمینه انجام شده است. درمانگران حیطه زناشویی، طی مطالعه‌ای دریافته‌اند زوجینی که یکی از آن‌ها (و یا هر دو) درگیر ارتباط از طریق چت می‌شوند، سه برابر بیشتر از سایر زوجین دچار مشکلات زناشویی شده و سه برابر بیشتر در معرض طلاق قرار خواهند گرفت. این آمار و آمارهای مشابه نشان می‌دهد ارتباطاتی از این دست باعث شکل گیری روابط صمیمانه با افرادی خارج از دایره زناشویی شده و فضای اعتماد و اطمینان بین همسران را مخدوش می‌سازد.
باومن (۲۰۰۳) با مطرح کردن پدیده «عشق سیال» مدعی شده است دوستی‌های اینترنتی بین زنان و مردان بسیار متفاوت از دوستی‌هایی است که به واسطه سایر رسانه‌ها انجام می‌شود. به نظر او این دوستی‌ها به‌دلیل ماهیت مجازی و دروغین آن‌ها به شدت زندگی بشریت را تهدید می‌کنند. باومن نسبت به این‌که مفاهیم سنتی از وفاداری و عشق واقعی تضعیف شده‌اند ابراز نگرانی می‌کند.

برای مقابله با تهدیدهای اینترنتی در روابط زوجین چه کنیم؟
۱.     راهکارهای درون خانوادگی:
نخستین وظیفه هنجارهای اخلاقی یک جامعه تنظیم روابط دو جنس مرد و زن بر پایه‌های مناسب آن است. انسانی‌ترین و سالم‌ترین روش تنظیم این روابط، ازدواج است. خانواده بعنوان یکی از نهادهای اجتماعی برای تامین اساسی‌ترین نیازهای انسان و جامعه نهادینه شده است. چنانچه خانواده کارکردهای حمایتی، تولید مثل، اجتماعی کردن، تنظیم روابط جنسی و عاطفه و همگرایی را به بهترین نحو به انجام برساند آسیب‌های کمتری متوجه روابط زوجین خواهد شد. اگرچه به نظر می‌رسد ورود رسانه‌هایی نظیر اینترنت به کارکردهای خانواده لطمه وارد کرده اما باید تلاش کرد تا با برنامه ریزی دقیق و همچنین استفاده هدفمند از این رسانه از ورود آسیب‌های ناشی از آن به عرصه روابط زوجین جلوگیری کرد.
شناخت و آگاهى در برخورد با هر گونه پدیده و فرآیندى، حرف اول را در تشخیص خوبى یا بدى مى زند. آشنایى با دنیاى کامپیو‌تر و بخصوص اینترنت زمینه تغییر و تحول را در زندگى بشر به وجود آورده است. هر چه این شناخت بیشتر باشد نوع و نحوه استفاده از این فن آورى نیز بهتر و مطلوب‌تر خواهد بود. خانواده و بخصوص زوجهای جوان با به کارگیرى راهکارهای زیر مى توانند تا حدود زیادی به اهداف فوق دست یابند:
-    استفاده از اینترنت بصورت هدفمند و با برنامه مشخص توسط کاربران مانع از سردرگمی و تلف کردن وقت در اینترنت و کنکاش‌های بی‌هدف در میان لینک‌ها و صفحات می‌شود.
-    گفتگو عنصری حیاتی در استحکام خانواده است. خانواده مستحکم خانواده‌ای است که اعضای آن سخن گفتن با یکدیگر را دوست دارند و از همنشینی و هم صحبتی با یکدیگر لذت می‌برند و هیچ جمع و کار دیگری را به در کنار هم بودن ترجیح نمی‌دهند. برنامه ریزی منظم برای گفتگو میان زوجین و اختصاص ساعتهای مشخصی در روز یا هفته برای این امر، بحث و تبادل نظر در خصوص کار و وظایف روزانه، بیان نکات مورد علاقه طرفین، برنامه ریزی برای امور تفریحی، و ارائه راه حل برای مشکلات و دردسر‌ها و انتقال مطالب و آموزه‌های جدید و جالب رسانه‌ای و اینترنتی و… به طرف مقابل، از گرایش و پناه بردن بی‌رویه زوجین به اینترنت جلوگیری کرده و مانع از ایجاد زندگی جزیره‌ای در خانواده می‌شود.
-    از طرفی تاهل، نوعی تعهد اخلاقی زوجین نسبت به یکدیگر محسوب می‌شود. تاکید بر این تعهد و گسترش آموزه‌های دینی و اخلاقی در حوزه روابط زوجین و آموزش حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر و همچنین تامین نیازهای جنسی زوجین به شکل مطلوب در درون خانواده، از هرزگی‌های اینترنتی و غیر اینترنتی جلوگیری می‌کند.
-    پیوند بیشتر و عمیق‌تر هر یک از زوجین با یکدیگر و با دنیای واقعی و رفع نیازهای آنان توسط یکدیگر از گرایش افراطی به پدیده اینترنت جلوگیری می‌کند. چنانچه یکی از زوجین در اثر غفلت، ناآگاهی و یا عدم برنامه ریزی دچار هر یک از آسیب‌های روانی اینترنت گردید طرف مقابل باید تلاش کند تا با مراجعه به روان‌شناس برای رفع این مشکل تلاش نماید.
-    کنترل فردی در استفادهٔ سالم از اینترنت، روش دیگری است که قابل انجام است. در این نوع کنترل تمام تضمینهای اجرایی، درون فردی است و شخص با بهره گیری از وجدان فردی و مبانی اخلاقی و تعهد دینی، مراقبتهای لازم را در ارتباط با شبکه جهانی (اینترنت) به عمل می‌آورد. این اعتقاد و فرهنگ در محدوده خانواده نیز اعمال می‌شود و چه بسا اطرافیان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

۲.     راهکارهای برون خانوادگی:

-    کار فرهنگى یکى از بهترین راهکارهاى استفاده سالم از اینترنت است. ایجاد سایت هاى جذاب و دیدنى، آگاهى دادن به خانواده‌ها و بخصوص زوجهای جوان با تشکیل کارگاههاى آموزشى، معرفى و شناساندن سایت هاى مفید و ارزشمند به کاربران، و از همه مهم‌تر نقش صدا و سیما و مطبوعات و محققان در بیان تأثیرات مثبت و منفى و آگاهى دادن به خانواده‌ها در نوع استفاده و هوشیار نمودن اعضای خانواده در برخورد با مسائل جانبى اینترنت، یکی از راه‌حل‌های برون خانوادگی است.

-    استفاده از روشهای کنترلی: خوشبختانه با وجود هیاهوی بسیاری که شبکه اینترنت را غیر قابل کنترل معرفی می‌کند، فن آوری لازم برای کنترل این شبکه و انتخاب اطلاعات سالم رو به گسترش و تکامل است.
علاوه بر بهره گیری از امکانات فنی، روشهای کنترلی دیگری نیز برای مهار اینترنت پیشنهاد شده است. یکی از این روش‌ها کنترل دولتی یا‌‌ همان فیلترینگ است. در این روش، سیاست کلی حاکم بر کشور اجازه دسترسی به پایگاههای مخرب و ضد اخلاقی را نمی‌دهد و دولت شبکه‌های جهانی را از دروازه اتصال و ورود به کشور با فیلترهای مخصوص کنترل می‌کند. گرچه با ورود اهداف سیاسی کشور‌ها به مقوله فیلترینگ، فیلترینگ در عرصه فرهنگ و به منظور جلوگیری از آسیبهای فرهنگی تا حدودی مورد بی‌توجهی قرار گرفته است و خط قرمزهای سیاسی پر رنگ‌تر شده است.
به منظور جلوگیری از تبعات منفی اینترنت بر خانواده و زوجهای جوان، تنها استفاده از یک روش مفید نخواهد بود و باید به صورت تلفیقی از تمام روش‌ها استفاده کرد؛ یعنی باید سه روش توجیه کاربران، کنترل دولتی و فردی به کار گرفته شود. هر چند به این وسیله نوعی محدودیت ایجاد می‌شود ولی در مجموع مفید خواهد بود.
-    اما بهترین روش، تقویت کارکردهای خانواده و زوجین و البته کار گسترده فرهنگی برای آگاهی کاربران است. کافی است که آن‌ها آگاه شوند که گرایش و ارتباط با پایگاههای غیر متعارف جز ضلالت و تباهی ثمره‌ای ندارد. باید تقوای درونی و اعتقادات دینی کاربران را رشد داد و آن‌ها را تقویت کرد. بنابراین بهترین دیوار آتشین (fire wall) برای ممانعت از خطرات اینترنت و جلوگیری از تاثیر ابعاد منفی آن، وجدان درونی و ایمان هر انسان است که بخشی از این ایمان را علمای دین باید در وجود نسل جوان و انسانهای این عصر بارور سازند.
منبع:‌ پایگاه خبری، تحلیلی زنان‌پرس