سلامت نیوز : «میزان انرژی مورد نیاز كودكان مدرسه ای، به دلیل تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرك و سرعت رشد آنها متفاوت است و هر چه میزان تحرك و فعالیت بدنی دانش آموز بیشتر باشد طبعا به انرژی بیشتری نیاز دارد.»
دکتر فروزان صالحی، کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در آستانه بازگشایی مدارس به اهمیت تغذیه دانش آموزان در مدارس اشاره می کند و در یادداشتی اختصاصی برای شفقنا تاکید دارد: در دوران مدرسه رشد كودكان بصورت نسبتا یكنواختی ادامه دارد و سال های آخر دبستان نیز مقارن با شروع جهش رشد به ویژه در دختران است، بنابراین تامین انرژی مورد نیاز این دانش آموزان بسیار ضروری است.
با تامین کربوهیدارتها و چربی های مورد نیاز بدن، رشد کودک را با اختلال مواجه نکنید
كربوهیدراتها كه عمدتا در نان و غلات وجود دارد و چربی ها به عنوان منابع تامین كننده انرژی در این افراد هستند. در صورتی كه انرژی مورد نیاز از این منابع تامین نشود، پروتئین مصرفی كه باید صرف رشد و ترمیم بافتهای بدن شود به مصرف تولید انرژی می رسد. زمانی كه بعلت كمبود دریافت انرژی منابع پروتئینی صرف تولید انرژی می شوند، از وظیفه اصلی خود كه رشد سلول و ترمیم بافتها است باز می مانند و نهایتا رشد كودك مختل می شود.
گروه نان غلات در برنامه غذایی کودکان در سنین مدرسه گنجانده شود
جهت تامین انرژی مورد نیازكودكان سنین مدرسه، باید ازگروه نانوغلات مانند نان، برنج و ماكارونی در برنامه غذایی روز آنها گنجانده شود. مصرف بیسكویت،كیك،كلوچه وشیرینی هایی از این قبیل كه معمولا بعنوان میان وعده مصرف می شوند بخشی از انرژی مورد نیاز كودك را تامین می كنند و تنقلاتی مانند برنجك و گندم برشته نیز در تامین انرژی روزانه این كودكان نقش دارند و البته چربی هایی نظیر روغن، كره، خامه، سرشیر نیز در كودكان مدرسه ایی منبع تامین انرژی هستند و باید در برنامه غذایی روزانه در حد متعادل گنجانیده شوند.
نقش موثر تغذیه در دوران کودکی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی، فشار خون و انواع سرطان ها در بزرگسالی جلوگیری می کند
باید توجه داشت كه علم امروز نشان داده بسیاری از بیماری های دوران بزرگسالی مانند بیمای های قلبی و عروقی، افزایش فشار خون، بعضی از سرطان ها، افزایش چربی خون و دیابت به نحوه تغذیه مرتبط است و چون عادات غذایی از دوران كودكی شكل میگیرد بنابراین اصلاح عادات غذایی این دوران میتواند از بروز این بیماریها در بزرگسالی پیشگیری كند.
اهمیت پروتئین، در نگهداری و ترمیم سلول های بدنی دانش آموزان
پروتئین برای نگهداری و ترمیم بافت ها و ساخت سلول ها و بافت های جدید مورد نیاز است. تركیبی از پروتئین حیوانی و گیاهی به شرط آنكه انرژی دریافتی كودك كافی باشد می تواند نیاز بدن را برای رشد تامین نماید. توصیه می شود حتی الامكان پروتئین حیوانی ( مانند شیر، گوشت و تخم مرغ)، كه پروتئین با كیفیت خوب محسوب می شوند و اسیدهای امینه ضروری را برای رشد سلولها تامین می كنند در برنامه غذایی روزانه كودكان سنین مدرسه گنجانده شود. در صورتی كه در میان وعده نان و تخم مرغ ، ساندویج مرغ، كتلت، انواع كوكوها مثل كوكوی سیب زمینی، كوكوی سبزی، شیر و كیك مصرف شود بخشی از پروتئین مورد نیاز كودكان این سنین تامین می شود.
ویتامین های A و D در دانش آموزان به فراموشی سپرده می شود
ویتامین ها و املاح در واكنش های متابولیك نقش حیاتی دارند و از طریق برنامه غذایی روزانه باید به بدن برسند، نیاز به ویتامین ها و املاح اغلب متناسب با انرژی دریافتی و یا سایر مواد مغذی است، برخی از ویتامین ها و املاح در دوران رشد نقش اساسی دارند و كمبود آنها موجب اختلال رشد كودكان می شود، شایعترین كمبود های ویتامینی در این دوران كمبود ویتامین A و D و شایعترین كمبودهای املاح ، ید، آهن و كلسیم است.
كودكان خود را تشویق کنید در برابر نور آفتاب ورزش و یا بازی کنند
ویتامین D در تنظیم ،جذب و متابولیسم كلسیم نقش حیاتی دارد. با توجه به اینكه دانش آموزان در سنین رشد هستند كمبود ویتامین D بعلت اختلال در جذب كلسیم می تواند رشد استخوانی آنها را مختل كند. مهمترین منبع تامین ویتامین D نور مستقیم آفتاب است.
بنابراین كودكانی كه كمتر از نور مستقیم آفتاب استفاده می كنند باكمبود ویتامینD مواجه شده و بدنبال آن كمبود كلسیم در آنها بروز می كند. تشویق دانش آموزان به ورزش و بازی در فضای باز و استفاده از نور خورشید موجب می شود كه ویتامین D مورد نیاز بدن آنها تامین شود.
نیاز روزانه آهن کودکان، با یک فرد بالغ برابری می کند
آهن مورد نیاز در سنین مدرسه بستگی به سرعت رشد، ذخائر آهن بدن و قابلیت جذب آن از منابع غذایی دارد. نیاز به آهن در دوران رشد، افزایش می یابد. آهن مورد نیاز روزانه در یك كودك 10 ساله برای تامین ذخایر بدن به اندازه نیاز یك مرد بالغ است. بهترین نوع آهن قابل جذب در مواد حیوانی مثل گوشت، مرغ، جگر وجود دارد. در صورتی كه منبع عمده آهن دریافتی روزانه غذاهای گیاهی مانند حبوبات ، غلات، سبزیجات و زرده تخـــم مــــرغ باشد باید به دریافت كافی ویتامینC كه جذب آهن راافزایش می دهدتوجه شود.
انواع میوه های تازه بخصوص مركبات حاوی ویتامینC هستند و مصرف سالاد شامل گوجه فرنگی، فلفل سبز دلمه ای، كلم و گل كلم همراه با غذا و مصرف میوه یا آب میوه پس از غذا جذب آهن غذای كودكان را افزایش می دهد.
شیر و لبنیات مهمترین منبع تامین كلسیم در کودکان و دانش آموزان
كلسیم نه تنها برای استحكام دندانها و استخوانها بلكه برای رشد استخوانهای جدید ضروری است . دریافت كافی كلسیم از برنامه غذایی روزانه درسنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراكم طبیعی استخوانها وجلوگیری از پوكی استخوان در بزرگسالی حائز اهمیت است . شیر و لبنیات مهمترین منبع تامین كلسیم هستند و بنابراین، كودكان و دانش آموزانی كه از این گروه به مقدار كافی استفاده نمی كنند در معرض خطر كمبود كلسیم قرار دارند. بویژه اگر همراه با وعده غذایی خود نوشابه های گازدار مصرف می كنند. نوشابه های گاز دار حاوی مقادیر زیادی فسفر می باشند كه می توانند در جذب كلسیم اختلال ایجاد كنند.
بستنی كه با شیر پاستوریزه تهیه شده است منبع خوبی از كلسیم است و مصرف آن در میان وعده بخشی از كلسیم مورد نیاز كودكان این سنین را تامین میكند. میان وعده مناسب دیگر برای تامین كلسیم، نان و پنیر است (پنیر منبع خوبی از كلسیم است) كه به همراه سبزی، گوجه فرنگی ، خیار و یا گردو یك میان وعده سالم و مغذی برای دانش آموزان بشمار می رود.
دکتر فروزان صالحی، کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در آستانه بازگشایی مدارس به اهمیت تغذیه دانش آموزان در مدارس اشاره می کند و در یادداشتی اختصاصی برای شفقنا تاکید دارد: در دوران مدرسه رشد كودكان بصورت نسبتا یكنواختی ادامه دارد و سال های آخر دبستان نیز مقارن با شروع جهش رشد به ویژه در دختران است، بنابراین تامین انرژی مورد نیاز این دانش آموزان بسیار ضروری است.
با تامین کربوهیدارتها و چربی های مورد نیاز بدن، رشد کودک را با اختلال مواجه نکنید
كربوهیدراتها كه عمدتا در نان و غلات وجود دارد و چربی ها به عنوان منابع تامین كننده انرژی در این افراد هستند. در صورتی كه انرژی مورد نیاز از این منابع تامین نشود، پروتئین مصرفی كه باید صرف رشد و ترمیم بافتهای بدن شود به مصرف تولید انرژی می رسد. زمانی كه بعلت كمبود دریافت انرژی منابع پروتئینی صرف تولید انرژی می شوند، از وظیفه اصلی خود كه رشد سلول و ترمیم بافتها است باز می مانند و نهایتا رشد كودك مختل می شود.
گروه نان غلات در برنامه غذایی کودکان در سنین مدرسه گنجانده شود
جهت تامین انرژی مورد نیازكودكان سنین مدرسه، باید ازگروه نانوغلات مانند نان، برنج و ماكارونی در برنامه غذایی روز آنها گنجانده شود. مصرف بیسكویت،كیك،كلوچه وشیرینی هایی از این قبیل كه معمولا بعنوان میان وعده مصرف می شوند بخشی از انرژی مورد نیاز كودك را تامین می كنند و تنقلاتی مانند برنجك و گندم برشته نیز در تامین انرژی روزانه این كودكان نقش دارند و البته چربی هایی نظیر روغن، كره، خامه، سرشیر نیز در كودكان مدرسه ایی منبع تامین انرژی هستند و باید در برنامه غذایی روزانه در حد متعادل گنجانیده شوند.
نقش موثر تغذیه در دوران کودکی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی، فشار خون و انواع سرطان ها در بزرگسالی جلوگیری می کند
باید توجه داشت كه علم امروز نشان داده بسیاری از بیماری های دوران بزرگسالی مانند بیمای های قلبی و عروقی، افزایش فشار خون، بعضی از سرطان ها، افزایش چربی خون و دیابت به نحوه تغذیه مرتبط است و چون عادات غذایی از دوران كودكی شكل میگیرد بنابراین اصلاح عادات غذایی این دوران میتواند از بروز این بیماریها در بزرگسالی پیشگیری كند.
اهمیت پروتئین، در نگهداری و ترمیم سلول های بدنی دانش آموزان
پروتئین برای نگهداری و ترمیم بافت ها و ساخت سلول ها و بافت های جدید مورد نیاز است. تركیبی از پروتئین حیوانی و گیاهی به شرط آنكه انرژی دریافتی كودك كافی باشد می تواند نیاز بدن را برای رشد تامین نماید. توصیه می شود حتی الامكان پروتئین حیوانی ( مانند شیر، گوشت و تخم مرغ)، كه پروتئین با كیفیت خوب محسوب می شوند و اسیدهای امینه ضروری را برای رشد سلولها تامین می كنند در برنامه غذایی روزانه كودكان سنین مدرسه گنجانده شود. در صورتی كه در میان وعده نان و تخم مرغ ، ساندویج مرغ، كتلت، انواع كوكوها مثل كوكوی سیب زمینی، كوكوی سبزی، شیر و كیك مصرف شود بخشی از پروتئین مورد نیاز كودكان این سنین تامین می شود.
ویتامین های A و D در دانش آموزان به فراموشی سپرده می شود
ویتامین ها و املاح در واكنش های متابولیك نقش حیاتی دارند و از طریق برنامه غذایی روزانه باید به بدن برسند، نیاز به ویتامین ها و املاح اغلب متناسب با انرژی دریافتی و یا سایر مواد مغذی است، برخی از ویتامین ها و املاح در دوران رشد نقش اساسی دارند و كمبود آنها موجب اختلال رشد كودكان می شود، شایعترین كمبود های ویتامینی در این دوران كمبود ویتامین A و D و شایعترین كمبودهای املاح ، ید، آهن و كلسیم است.
كودكان خود را تشویق کنید در برابر نور آفتاب ورزش و یا بازی کنند
ویتامین D در تنظیم ،جذب و متابولیسم كلسیم نقش حیاتی دارد. با توجه به اینكه دانش آموزان در سنین رشد هستند كمبود ویتامین D بعلت اختلال در جذب كلسیم می تواند رشد استخوانی آنها را مختل كند. مهمترین منبع تامین ویتامین D نور مستقیم آفتاب است.
بنابراین كودكانی كه كمتر از نور مستقیم آفتاب استفاده می كنند باكمبود ویتامینD مواجه شده و بدنبال آن كمبود كلسیم در آنها بروز می كند. تشویق دانش آموزان به ورزش و بازی در فضای باز و استفاده از نور خورشید موجب می شود كه ویتامین D مورد نیاز بدن آنها تامین شود.
نیاز روزانه آهن کودکان، با یک فرد بالغ برابری می کند
آهن مورد نیاز در سنین مدرسه بستگی به سرعت رشد، ذخائر آهن بدن و قابلیت جذب آن از منابع غذایی دارد. نیاز به آهن در دوران رشد، افزایش می یابد. آهن مورد نیاز روزانه در یك كودك 10 ساله برای تامین ذخایر بدن به اندازه نیاز یك مرد بالغ است. بهترین نوع آهن قابل جذب در مواد حیوانی مثل گوشت، مرغ، جگر وجود دارد. در صورتی كه منبع عمده آهن دریافتی روزانه غذاهای گیاهی مانند حبوبات ، غلات، سبزیجات و زرده تخـــم مــــرغ باشد باید به دریافت كافی ویتامینC كه جذب آهن راافزایش می دهدتوجه شود.
انواع میوه های تازه بخصوص مركبات حاوی ویتامینC هستند و مصرف سالاد شامل گوجه فرنگی، فلفل سبز دلمه ای، كلم و گل كلم همراه با غذا و مصرف میوه یا آب میوه پس از غذا جذب آهن غذای كودكان را افزایش می دهد.
شیر و لبنیات مهمترین منبع تامین كلسیم در کودکان و دانش آموزان
كلسیم نه تنها برای استحكام دندانها و استخوانها بلكه برای رشد استخوانهای جدید ضروری است . دریافت كافی كلسیم از برنامه غذایی روزانه درسنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراكم طبیعی استخوانها وجلوگیری از پوكی استخوان در بزرگسالی حائز اهمیت است . شیر و لبنیات مهمترین منبع تامین كلسیم هستند و بنابراین، كودكان و دانش آموزانی كه از این گروه به مقدار كافی استفاده نمی كنند در معرض خطر كمبود كلسیم قرار دارند. بویژه اگر همراه با وعده غذایی خود نوشابه های گازدار مصرف می كنند. نوشابه های گاز دار حاوی مقادیر زیادی فسفر می باشند كه می توانند در جذب كلسیم اختلال ایجاد كنند.
بستنی كه با شیر پاستوریزه تهیه شده است منبع خوبی از كلسیم است و مصرف آن در میان وعده بخشی از كلسیم مورد نیاز كودكان این سنین را تامین میكند. میان وعده مناسب دیگر برای تامین كلسیم، نان و پنیر است (پنیر منبع خوبی از كلسیم است) كه به همراه سبزی، گوجه فرنگی ، خیار و یا گردو یك میان وعده سالم و مغذی برای دانش آموزان بشمار می رود.