به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام نیوز ؛ بیشتر ما وقتی تصمیم می‌گیریم كه بچه‌دار شویم هرگز به پشت سر خود نگاه نمی‌كنیم. در آینه دقت می‌كنیم و بعد پنهان می‌شویم. درست است، هر از گاهی دلمان می‌خواهد شكم لاغری داشته باشیم اما از خود نمی‌پرسیم كه آیا بدون فرزندانمان وضعیت بهتری خواهیم داشت یا خیر؟ واقعیت این است كه فرسودگی بدن ما و زمان محدودتری كه برای رسیدگی به سلامت و تناسب اندام خود داریم در قبال لذت بزرگ كردن كودك ناچیز به شمار می آید اما اگر مادر شدن برای سلامتی جسمانی و روانی نیز مفید باشد در این صورت باید گفت كه از این بهتر نمی‌شود.
حتی یکی از مواردی که در دین ما نیز یه آن سفارش شده و در روایات نیز تاکیدات فراوانی بر آن می بینیم مسئله ازدیاد نسل است. یکی از این احادیث معروف از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله وسلم است ـ که فرموده اند: «تناكحوا تناسلوا تكثروا، فإنی اباهی بكم الامم یوم القیامة و لو بالسقط»[1]؛ یعنی (ای مردان و زنان) با همدیگر ازدواج كنید و دارای نسل گردید و زیاد شوید، به راستی كه من مباهات می‌كنم به واسطة شما در مقابل امت‌های دیگر در روز قیامت، ولو با بچه سقط شده.
بررسی ها نشان می دهد كه مادر شدن می‌تواند بدن را سالم تر نگه دارد (بیشترین تاثیر بر سلامتی زمانی رخ می دهد كه كودك مال خود شما باشد هر چند بعضی از اثرات مفید آن برای مادرانی كه كودكی را به فرزندی قبول می‌كنند نیز اتفاق می افتد). مزایای بچه دار شدن عبارتند از:
كاهش خطر ابتلا به سرطان
یكی از بزرگ ترین مزیت های داشتن بچه كاهش خطر چندین نوع سرطان است (شواهد و مدارك به خوبی این موضوع را تأیید می‌كنند). حتماً در مورد سرطان سینه چیزهای زیادی شنیده اید. بنا بر دلایلی بچه دار شدن در سنین پایین یكی از بهترین شیوه‌ها برای محافظت از خود در برابر این سرطان است. ایرما راسو،در آزمایشگاه تحقیق سرطان پستان در مركز سرطان فاكس چیس در فیلادلفیا می گوید بهترین زمان بین سنین 18 و 25 سالگی قرار دارد اما اگر نتوانستید در این سن بچه دار شوید، امیدتان را از دست ندهید. حاملگی پس از 25 سالگی نیز تا حدی از شما محافظت می‌كند اما همچنان كه مسن تر می شوید از میزان آن نیز كاسته می شود.
چرا حاملگی خطر ابتلا به سرطان سینه را كاهش می دهد؟
تركیبی از دو عامل در این موضوع دخیل هستند. اولین عامل این است كه حاملگی سلول های سینه را تغییر می دهد كه موجب میشود كاملاً بالغ شده و كمتر در معرض تغییرات سرطان زا قرار بگیرند. حاملگی در سن پایین تر كه سلول ها نابالغ و آسیب پذیرتر هستند این اثرات بیشتر است.
hCG) (human chorionic gonadotropin))، هورمونی كه طی حاملگی در بدن منتشر می شود، دومین عامل است (تست های حاملگی خانگی این هورمون را اندازه می گیرند). این هورمون به حدی محافظت كننده است كه محققین آن را به عنوان یك عامل ضد سرطانی مورد آزمایش قرار داده اند. در آزمایشی كه در سال 2005 در آزمایشگاه روسو به عمل آمد، مشخص شد كه hCG در موش هایی كه هرگز بچه دار نشده بودند از بروز سرطان پستان جلوگیری نمود (هنوز معلوم نیست كه hCG بتواند همین اثر را در انسان نیز داشته باشد).
یك اخطار: تحقیقات نشان داده است كه اضافه وزن خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش خواهد داد، بنابراین كم كردن وزن پس از حاملگی حائز اهمیت است. اگر درحال حاضر حامله هستید، سعی كنید وزن خود را كنترل كنید. تحقیقی كه در سال 2004 به عمل آمد ارتباط بین اضافه وزن ناشی از حاملگی و سرطان سینه در سال های بعد را نشان داد. طبق گفته‌ی لینا هیلاكیوی كلارك، استاد سرطان شناسی در دانشگاه جورج تاون، خطر ابتلا به سرطان سینه در میان زنانی كه در طی حاملگی بیشتر از 16 كیلوگرم به وزنشان اضافه شده بود، نسبت به مادرانی كه در این دوران بین 12 تا 16 كیلوگرم سنگین ترشده بوند، به طرز چشم گیری بالاتر بود. هیلاكیوی كلارك می‌گوید «در زنانی كه وزن بیشتری اضافه كرده بودند خطر ابتلا به سرطان سینه نیز بالاتر رفته بود».
شیر دادن جنبه دیگری از مادر بودن است كه می تواند خطر سرطان را كاهش دهد. تحقیقات نشان می دهند كه شیر دادن از تشكیل شدن انواع خاصی از سلول های پیش سرطانی در بافت سرطان جلوگیری می نماید. البته باید شیر دادن به كودكتان را تا ادامه دار باشد. طبق نظر متخصصین این زمان حداقل باید چند ماه باشد. اگر از آن دسته مادران شجاعی هستید كه تا دوران نوپایی كودك، شیر دادن را قطع نمی‌كنند، باید به شما تبریك گفت. تحقیقی كه در سال 1997 به عمل آمد و در مجله آمریكایی اپیدمی شناسی چاپ شد، حاكی از آن بود كه در زنانی كه به مدت 20 ماه به فرزندشان شیر داده بودند، نسبت به زنانی كه كمتر از این مدت به كودك خود شیر داده بودند، احتمال ابتلا به سرطان سینه 50 درصد پایین تر بود. همچنین به نظر می‌رسد كه تأثیرات مفید شیردهی تا آخر عمر ادامه میابد. تحقیق دیگری در همین مجله به این نتیجه رسیده بود كه زنانی كه حداقل دو هفته به فرزند خود شیر داده بودند، خطر كمتری تا 50 سال بعد برای ابتلا به سرطان سینه تهدیدشان می كرد. مزیت های بالا را به این واقعیت اضافه كنید كه شیردهی تخمك گذاری و باروری و متعاقب آن سطوح بالای استروژن و پروژسترون را كه می‌توانند به رشد بیشتر تومور كمك كنند، به تعویق می‌اندازد.
آخرین خبر خوب در مورد مادر بودن و سرطان:
سازمان ملی سرطان بیان می دارد زنانی كه بچه دار می شوند، خطر ابتلا به سرطان اندومتریال رحم و تخمدان را در خود پایین می آورند.
رهایی از «اختلالات زنانه»
تأثیر مثبت حاملگی و وضع حمل بر روی «اختلالات زنانه» ای همچون اندومتروز، فیبرویدهای رحمی و تخمدان پلی كیستیك هنوز هم تا حدی نامشخص است اما متخصصان بیماری های زنان و متخصصین غدد از مدت ها قبل می‌دانسته اند كه بچه دار شدن برای بسیاری از زنان آغاز سلامتی است. اندومتروز را به عنوان مثال در اینجا ذكر می كنیم. اگر یكی از آن زنانی هستید كه با خونریزی زیاد و درد شدیدی كه هر ماه توسط بافت اندومتریال اضافی ایجاد می شود درگیر هستید، ممكن است پس از بچه دار شدن وضعیت بهتری پیدا كنید. هاری ریچ، جراح مقیم نیویورك و متخصص درمان اندومتروز، می‌گوید «برخی از زنان پس از اینكه بچه دار شدند، در می یابند كه علائمشان به طرز چشم گیری كاهش یافته و این علایم در عده كمی از آنها به كلی از بین می‌رود».
مادر بودن ممكن است از فیبرویدهای رحمی (تومورهایی كه از بافت ماهیچه ای دررحم به وجود می آیند) جلوگیری كند (فیبرویدها تقریباً همیشه خوش خیم هستند اما ممكن است گاهی مشكلاتی هیجاد كنندو همچنین بارداری را با مشكل مواجه نمایند). براساس اظهارات مؤسسه ملی سلامت به نظر می‌رسد كه زنانی كه بچه دار شده‌اند در معرضِ خطر كمتری برای ابتلا به فیبرویدهای رحمی هستند. درحالی كه هورمون های مربوط به حاملگی می تواند موجب رشد فیبرویدهای موجود شود، معمولاً پس از تولد نوزاد به اندازه قبل از حاملگی یا كوچك تر از آن باز می گردند.
همچنین، علائم سندرم تخمدان پلی كیستیك(polycystic ovary یا PCOS)، در بسیاری از زنان پس از آنكه بچه دار شدند كمتر خواهد شد. از هر ده زن یك نفر PCOS دارد كه یكی از علل اصلی ناباروری است اما خبر خوب این است كه متخصصین می گویند بسیاری از زنان با PCOS كه برای فرزند اولشان مشكل باروری داشته اند، دفعه بعد به مراتب مشكل كمتری برای باردار شدن خواهند داشت.
داشتن انگیزه برای عادت های سالم
هیچ چیزی مثل مادر بودن نمی تواند شما را وادار به بازنگری در عادت های ناسالم تان بكند. این امر ممكن است در زمان حاملگی، هنگامی كه ناگهان در می‌یابید كه دیگر تنها به بدن خود صدمه نمی زنید آغاز شود. وقتی كودكتان به دنیا آمد آن وقت یك انسان كوچولو و كاملاً وابسته هست كه نیاز دارد شما سالم بمانید تا بتوانید او را بزرگ كنید. بر اساس یك نظر خواهی از بیش از 4000 مادر، بیشتر از نصف آنها بیان نمودند كه عادت های ناسالمشان را ترك گفته اند یا آنها را بهبود بخشیده اند. آنها همچنین گفته اند از وقتی كه كودكشان به دنیا آمده به سلامت خود بیشتر توجه می كنند. از این مادرها:
• 81 درصد می‌گویند كه نسبت به سابق غذاهای سالم تری می‌خورند یا سعی می‌كنند كه رژیم غذایی خود را بهتر كنند
• 64 درصد بیشتر ورزش می كنند یا قصد دارند این كار را بكنند.
• 65 درصد می گویند كه بیشتر مراقب سلامت روحی خود هستند یا سعی می‌كنند این كار را بكنند.
• 55 درصد می گویند كه اكنون بیشتر پزشك خود را می بینند یا اگر مشكلی وجود داشت با وی در میان می گذارند.
• 65 درصد می گویند كه با دقت بیشتری رانندگی می‌كنند.
• 58 درصد بیشتر كمربند ایمنی خود را می بندند.
همچنین، اكثریت مادران شركت كننده در این نظر خواهی كه درگیر عاداتی مثل سیگار كشیدن و... بودند آنها را ترك كرده اند. سپس موضوع كم كردن وزن پس از تولد نوزاد مطرح می شود كه بسیاری از مادران به خاطر آن ورزش می‌كنند و رژیم غذایی سالم تری را در پیش می گیرند. بسیاری از آن ها چه قدم بزنند، آهسته بدوند یا به كلاسهایورزشی كه مناسب تازه مادرها است بروند، در می یابند وقتی ورزش را به زندگی خود اضافه كننددیگر نمی‌توانند زندگی بدون آن را تصور كنند.
سرانجام، اشتیاق به داشتن عمر طولانی تر (و دیدن بچه هایشان كه بزرگ می شوند و همین طور نوه هایشان) بسیاری از مادران را به انتخاب عادات زندگی سالم تر بر می انگیزد.
فرصت بهتری برای خوشبختی
آیا داشتن فرزند شما را در طولانی مدت خوشبخت تر می كند؟ این سوالی است كه محققین تا به حال نتوانسته اند جواب قطعی برای آن بیابند. مشكل اینجا است كه عوامل بسیار دیگری نیز بر خوشبخت بودن یا نبودن شخص تأثیر می‌گذارد. علاوه براین، بیشتر تحقیقاتی كه در زمینه افسردگی و دیگر مسائل مربوط به سلامت روانی به عمل آمده اند به گونه طراحی نشده اند كه زنان مادر و زنان غیر مادر را از هم متمایز كند.
با این وجود، وقتی محققین مقیاس های مثبت از قبیل رضایت شخصی و مقیاس های منفی مثل تنهایی را مقایسه می كنند، زنان بچه دار غالباً بهتر از زنان همتای بدون فرزند خود نمره می گیرند. تانیا كوروپیكیج-كاكس استادیار جامعه شناسی در دانشگاه فلوریدا در گاینزویل، كه در مورد تنهایی و افسردگی در میان افراد بالای 50 سال تحقیق می كند می گوید «تحقیقات ظاهراً نشان می‌دهند زنانی كه دارای فرزند بوده و رابطه خوبی با آنها دارند بعداً در زندگی خود وضعیت بهتری دارند»
همچنین بررسی میزان خوشبختی زنان مادر در مقابل زنان غیر مادر نشان داده است با احتساب افسردگی بعدِ زایمانی به عنوان یك عامل اصلی، افسردگی بیشتر در میان زنان مادر رایج است تا زنان غیر مادر.
با این وجود، در چند تحقیقی كه به طور مستقیم خوشبختی را در والیدن و غیر والیدن مقایسه می كند، والیدن خوشبخت تر بودند. به طور مثال، وقتی ایسل روسكیز، روانشناس كانادایی در مطالعه ای كه در سال 1992 به انجمن روانشناسی آمریكایی و موسسه ملی ایمنی حرفه ای و سلامت ارائه گردید، 1100 زن را بررسی نمود و دریافت كه زنان بچه دار از نظر عزت نفس تا رضایت شخصی و حرفه ای، بالاترین نمره را به دست آوردند. زنان مجرد بدون فرزند در این مقیاس‌ها بدتر از همه نمره گرفتند در حالی كه زنان متأهل بدون فرزند در جایگاه میانی قرار گرفتند. اخیراً در بررسی كه نتیجه‌ی آن در مجله‌ی ازدواج و خانواده منتشر گردید، 1933 بزرگسال مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد كه والدین نسبت به غیر والدین بیشتر «به لحاظ اجتماعی» همبسته بودند یعنی اینكه توسط دوستان، خانواده و اجتماع احاطه شده اند. نتیجه دیگری كه از این تحقیق به دست آمد این كه مادران متأهل به ویژه نسبت به زنان متأهل بدون فرزند میزان افسردگی كمتری داشتند.
تردیدی در این نیست كه اضافه كردن یك یا چند فرزند به زندگی تان می تواند بر استرس شما بیفزاید اما وقتی آن را با رضایت و خودشكوفایی ناشی از مادر شدن موازنه می‌كنید، واضح است كه مقیاس‌ها به كدام طرف میل می‌كنند.
روش هایی عالی برای مادران تا از سلامت خود مراقبت نمایند:
1) تا زمانی كه امكان آن وجود دارد، به فرزند خود شیر بدهید. این كار نه تنها می تواند وزن اضافی را از بین ببرد بلكه از شما در برابر سرطان سینه نیز محافظت خواهد نمود.
2) ورزش كنید حتی اگر صرفاً قدم زدن باشد. هیچ چیز به اندازه ورزش و فعالیت بدنی در برابر بیماری‌های قلبی، دیابت و دیگر بیماری‌های كشنده محافظت كننده نیست.
3) برای افسردگی پس از زایمان به دنبال درمان بروید. اگر افسردگی همچنان در شما باقی ماند یا به نظر رسید كه بدتر می شود، گرفتن كمك ضروری خواهد بود.
4) پاپ اسمیر، چك آپ منظم و عكس از سینه ها را هر سال انجام دهید. خطر سرطان را جدی بگیرید.
5) معاینه كامل سینه را یاد بگیرید. هیچ كس مثل خودتان نمی تواند یك توده یا برآمدگی را تشخیص دهد.
6) مصرف كربوهیدرات ها یا كالری ها را كاهش دهید یا كمتر شیرینی بخورید. هر كاری را كه به پایین نگه داشتن وزنتان كمك می‌كند انجام دهید تا از سرطان سینه، دیابت و دیگر بیماری ها در امان باشید.
7) به اندازه كافی بخوابید حتی اگر مستلزم این باشد كه همسرتان نصف شب به بچه غذا بدهد. كمبود خواب نه تنها شما را بد اخلاق می كند بلكه در برابر بیماری ها نیز آسیب پذیرتر خواهید بود.