بارداری چند قلو یی چقدر شایع است؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام نیوز ؛ میزان شیوع این موارد در حال افزایش است و تعداد دو یا چندقلوها در دو دهه اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. عمدتا به این دلیل كه زنان بیشتری از داروهای درمان ناباروری یا روشهای كمكی بارداری (ART) استفاده می كنند تا بتوانند آبستن شوند. این درمانها، تا حد زیادی احتمال دو یا چندقلو حامله شدن زنان را افزایش می دهند. هرچند ممكن است شما فقط اخبار مربوط به چهارقلو، پنج قلو یا هفت قلوها را در راس تیترهای خبری بینید، اما هنوز هم نزدیك به 95% از كل بارداریهای چند قلویی، دوقلوها هستند.

امروزه، از هر 32 زایمان، یكی از آنها دوقلو است. این آمار 65% بیشتر از آمار سال 1980 است؛ بعلاوه آمار دوقلو حامله شدن در زنانی كه از درمانها یا كمكهای پزشكی برای حامله شدن استفاده نمی كنند هم دو برابر شده است (به یك مورد دوقلو در 89 مورد زایمان رسیده است).

میزان افزایش سه قلو و چهارقلوها، حتی از این هم بیشتر است. بین سالهای 1980 تا 1998، تعداد سه قلوها (و بیشتر)، 400% افزایش یافت؛ اما با دقیق تر شدن روشهای درمان ناباروری، این میزان در چند سال گذشته مجددا كاهش یافته است. در سال 2003، از هر 535 مورد زایمان، یكی از آنها سه قلو، چهارقلو یا بیشتر بوده است.

حدودا یك سوم از دوقلوها، همسان یا مونوزیگوت هستند (یك تخمك بارور، به دوقسمت تقسیم شده است). دو سوم از دوقلوها نیز غیر همسان یا دی زیگوت هستند (دو تخمك توسط دو اسپرم متفاوت، بارور می شوند). احتمال اینكه یك زن صاحب دوقلوهای همسان شود، 1 در 250 تا 300 است. این مقدار در طول چند دهه اخیر ثابت مانده و به طور قابل ملاحظه ای در سرتاسر جهان نیز ثابت است.احتمال اینكه دوقلوهای غیر همسان داشته باشید، به میزان شایع بودن این مورد در فامیل شما بستگی دارد.

در صورتی كه از روشهای درمان ناباروری استفاده كنم، احتمال اینكه دو یا چند قلو حامله شوم چقدر است؟

هرچند این امر قطعی نیست، اما بهتر است خودتان را برای احتمال آن آماده كنید. داروهای ناباروری، تخمدانها را تحریك می كنند؛ در نتیجه احتمال اینكه شما چندین تخمك را به صورت همزمان آزاد كنید، بیشتر می شود. به طور متوسط، 20% از خانمهایی كه از گنادوتروپین استفاده می كنند، به بیشتر از یك جنین حامله می شوند. خانمهایی كه در حین استفاده از داروی كلومیفن حامله می شوند، 5 تا 12 درصد احتمال دارد كه صاحب دوقلو شوند.

اگر شما تحت درمان به روش IVF (لقاح مصنوعی یا باروری آزمایشگاهی) قرار گیرید، احتمال اینكه به بیشتر از یك فرزند حامله شوید، 20% تا 40% است، كه بستگی به تعداد جنینهایی دارد كه در رحم شما قرار داده می شوند. روشهای دیگر درمان ناباروری مانند GIFT (انتقال اسپرم به لوله های رحمی) و ZIFT (انتقال تخم لقاح یافته به لوله های رحمی) و همچنین روشهای جدیدتر مانند ICSI (تزریق اسپرم در داخل سیتوپلاسم تخمك) هم احتمالا منجر به حاملگی به دوقلو یا چندقلوها می شوند.

روش IUI (تزریق اسپرم داخل رحم)، كه در آن اسپرم توسط سرنگ به داخل رحم تزریق می شود، تنها روش درمان ناباروری است كه احتمال بروز حاملگی به دوقلو یا چندقلوها را افزایش نمی دهد. اما اكثر خانمهایی كه از روش IUI استفاده می كنند، همزمان از داروهای درمان ناباروری نیز استفاده می كنند.

داروهای درمان ناباروری و سایر روشهای درمانی، اساسا احتمال حامله شدن به دوقلوهای غیر همسان را افزایش می دهند كه در آن دو تخمك توسط دو اسپرم متفاوت بارور می شوند. اما اكنون شواهدی نیز وجود دارند كه نشان می دهند در زنانی كه از برخی روشهای درمانی خاص استفاده می كنند، احتمال حامله شدن به دوقلوهای همسان نیز بیشتر است.

چه عوامل دیگری بر احتمال بارداری دو یا چندقلویی تاثیر می گذارند؟

هرچند احتمال به وجود آمدن دوقلوهای همسان ثابت است، عوامل متعددی وجود دارند كه بر احتمال به وجود آمدن دوقلوهای غیر همسان اثر می گذارند:

عوامل موروثی: وراثت نیز یك عامل مهم است. احتمال حامله شدن به دوقلوهای غیر همسان به طور موروثی در خانواده منتقل می شود، اگر شما خودتان دوقلو بوده اید، یا اگر به دنیا آمدن دوقلوها در خانواده شما رایج است، احتمال اینكه شما هم خودتان صاحب دوقلو شوید اندكی بیشتر از دیگران است. این موضوع خصوصا در خانواده مادری اهمیت بیشتری دارد، اگرچه یك قانون كلی نیست؛ در صورتی كه تولد دوقلوها در خانواده مادری شما شایع باشد، احتمال اینكه شما هم صاحب دوقلو شوید بیشتر است. زنانی كه خودشان یكی از دوقلوهای غیر همسان بوده اند، با احتمال 1 در 60 صاحب دوقلو می شوند. اما حاملگی به دوقلوهای همسان در خانواده ها به صورت موروثی منتقل نمی شود.

 سن: هر چه سن شما بیشتر باشد، احتمال اینكه صاحب دوقلو یا چندقلوهای غیر همسان شوید، بیشتر می شود. یك مطالعه در سال 2006 نشان داد كه زنانی كه سن آنها از 35 سال بیشتر است (در مقایسه با زنان جوانتر)، مقدار بیشتری FSH (هورمون تحریك كننده فولیكول) را تولید می كنند. جالب این است كه افزایش سطح این هورمون، نشانه از كار افتادن تدریجی تخمكها و كاهش میزان باروری است. اما این هورمون، همان هورمونی است كه موجب رسیده شدن یك تخمك جهت آماده شدن برای تخمك گذاری در هر ماه می شود. زنانی كه میزان هورمون FSH در آنها بیشتر است، ممكن است در هر دوره از سیكل قاعدگی خود (بین دو دوره خونریزی پریود) بیشتر از یك تخمك رها كنند. در نتیجه هرچند احتمال حامله شدن زنان مسن كمتر می شود، اما اگر حامله شوند، احتمال اینكه صاحب دوقلو شوند بیشتر است.

تعداد حاملگیها: هرچه تعداد حاملگیهای قبلی شما بیشتر باشد، احتمال اینكه صاحب دوقلو شوید بیشتر است.

سابقه دوقلوها: اگر یك بار صاحب دوقلوهای غیر همسان شوید، احتمال اینكه در حاملگی های بعدی خود مجددا صاحب دوقلو شوید، دو برابر بیشتر از دیگران است.

نوع بدن: حاملگی دوقلوها در زنانی كه از لحاظ بدنی بزرگ یا قد بلند هستند، بیشتر از زنان كوچك است.