سلامت نیوز : شاید خیلی از ما این توهم را داشته باشیم كه وسواس داریم واقعیت هم این است كه وسواس حالت شایعی محسوب می‌شود، شاید خود وسواس‌های فكری كوچك را نتوان یك بیماری دانست اما آنچه در روانپزشكی به‌عنوان OCD یا بیماری وسواس- جبری نامیده می‌شود، یك بیماری است كه حتما باید تحت درمان باشد .
به گزارش سلامت نیوز به نقل از برترین ها ؛ اما از كجا بفهمیم كه دچار این حالت هستیم یا نه؟در اینجا دكتر جرف ژیمانیسكی، مدیر مركز جهانی OCD حالت‌هایی را كه احتمال ابتلای شما به این بیماری را افزایش می‌دهد فهرست كرده است.
شست‌و‌شوی دست‌ها
روزی چندبار دست‌های‌تان را می‌شویید؟
یكی از مهم‌ترین علامت‌های افراد مبتلا به OCD شستن مكرر دست‌ها و استفاده بسیار زیاد از شوینده‌هاست این حالت آنقدر شاخص است كه حالا وسواس شستوشو از زیر گروه‌های اصلی بیماری وسواس محسوب می‌شود. ترس اصلی افراد مبتلا به این حالت بیمار شدن به وسیله میكروب‌های روی پوست است اما بعضی افراد هستند كه می‌ترسند دیگران را بیمار كنند. اقلیتی هم وجود دارند كه سعی می‌كنند با شست‌و‌شوی مكرر به آرامش روحی برسند.
چه زمانی باید تحت‌درمان قرار بگیرید؟
اگر حتی پس از شستن كافی دست‌ها نگران وجود میكروب‌ها و آلودگی روی دست‌تان بودید یا اگر همیشه ترس از كثیف شدن دست‌ها و سایر اعضای بدن‌تان دارید یا اگر می‌ترسید مثلا با دست زدن به قاشق و چنگال‌های دیگران دچار بیماری‌هایی مثل ایدز شوید، بهتر است به یك روانپزشك مراجعه كنید. درضمن اگر الگوی خاصی برای شستن دست‌ها دارید (مثلا حتما پنج‌بار با صابون و بعد آب‌كشی و بعد تمیزكردن تك‌تك زیر ناخن‌ها در هرباری كه دست‌ها را می‌شویید) این هم می‌تواند یك علامت هشدار باشد.
نظافت‌خانه
دائما جاروبرقی و پارچه دست‌تان است؟
افرادی كه در گروه «تمیزكاری وسواسی» جا می‌گیرند همیشه مشغول تمیز كردن خانه یا محل كار خود هستند. این افراد همیشه از آلوده بودن محیط هراس دارند و برای همین همیشه مشغول تمیز كردن هستند. این افراد با هربار تمیز كردن احساس راحتی و خوشحالی می‌كنند اما این حس آنها دوام نمی‌آورد و جالب اینكه دفعه بعد حس تمیز كردن و شستوشو در آنها قوی‌تر است و آنها را رها نمی‌كند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
اگر هرروز چندساعت را مشغول تمیزكردن یا نظافت هستید احتمالا دچار OCD هستید، اما اگر روزی یك ساعت مشغول تمیز كردن و نظافت هستید كار سخت می‌شود. دكتر مایكل جنیك، روانشناس در مركز درمانی ماساچوست سنتر می‌گوید: «راه تشخیص این است كه اگر حس كردید باید خانه‌تان را تمیز كنید دست نگه دارید و این كار را نكنید، اگر دچار اضطراب و استرس شدید این احتمالا به معنای درگیری شما با بیماری OCD است.»
رفتار چك كردن
چندبار خاموش بودن گاز را كنترل می‌كنید؟
چندبار چك می‌كنید می‌بینید اجاق گاز خانه را خاموش كرده‌اید یا تلفن همراه‌تان را برداشته‌اید؟ درواقع رفتار چك كردن نام خود را هم به این بیماری داده است و آن را به اسم بیماری وسواس- چك كردن هم می‌شناسند. چك كردن هم مثل بسیاری دیگر از علامت‌های این بیماری ناشی از ترس و اضطراب است، مثلا ترس از مشتعل شدن گاز یا ورود دزد به خانه و...
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
طبیعی است كه مسائل مهم یك یا دوبار، چك شوند اما اگر این چك كردن روال عادی زندگی شما را به هم بزند (مثلا باعث دیر رسیدن شما به سركار شما شود) یا اگر در مورد تمام مسائل باشد و شما حتی در مورد یك مسئله ساده هم نتوانید از چك كردن صرف‌نظر كنید (مثلا اگر هركاغذی را به سمت سطل آشغال می‌اندازید و بعد می‌روید چك می‌كنید ببینید در سطل افتاده است یا نه) حتما به روانپزشك مراجعه كنید.
انضباط
همه‌چیز را قرینه می‌خواهید؟
نظم و انضباط در افراد مبتلا به OCD معنای دیگری پیدا می‌كند، درواقع آنها می‌خواهند همه‌چیز زندگی‌شان منظم و اصلا ایده‌آل باشد. برای مثال آنها هنگام ورود به یك اتاق، كه حتی ممكن است اتاق خود آنها هم نباشد، به تمیز كردن و منظم كردن چیزها مشغول شوند. این افراد همیشه دوست دارند كه چیزهای روی میزها، دكورها یا حتی داخل كیف‌ها منظم و به‌خصوص قرینه باشند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر لارا اگرمن، متخصص علوم رفتاری در دانشگاه ویسكانیس می‌گوید: «من خودم آدم منضبطی هستم و همیشه دوست دارم روی میزكارم یا میزهای خانه‌ام تمیز و منظم باشد اما این یك عامل است در افراد با OCD این یك نیاز است، یعنی اگر آنها را مقابل یك میز شلوغ بگذارید دچار اضطراب خواهند شد و تا آن میز را منظم نكنند و چیدمان ندهند اضطراب آنها برطرف نخواهد شد.»
چهره‌تان را دوست ندارید
از چهره‌تان شاكی هستید؟
مشكلی معروف به مشكل ناهنجار بودن، (BDD) مشكلی مرتبط با بیماری وسواس است. در این حالت افراد مبتلا یك عضو یا كل بدن خود را غیرطبیعی می‌دانند یا از شكل و حالت آن بدشان می‌آید و دركل حس خوبی نسبت به ظاهر خود ندارند. به‌طور معمول این حس نسبت به بینی، پوست، یا موهای خود است. خیلی از افرادی كه دچار این حالت هستند در مورد تمیز بودن و پاك بودن بدن خود هم دچار مشكل هستند و افكاری كاملا نظیر افراد وسواسی در این مورد دارند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
طبیعی است كه برخی اندام و اعضای بدن خود را دوست نداشته باشند یا فكر كنند شكل جذابی ندارند اما افرادی كه دچار BDD یا اختلال وسواسی شدید هستند ساعت‌ها جلوی آینه می‌ایستند و دائما درحال فكر كردن به این مسئله هستند. افراد دچار این حالت حتی ممكن است خود را خانه‌نشین كنند و از حضور مقابل دیگران طفره ورزند.
شمردن
همه چیز را می‌شمارید؟
آیا شما هم از آن‌دسته افرادی هستید كه همه‌چیز را می‌شمارند؟ اتومبیل‌هایی كه از كنارشان می‌گذرند، پله‌هایی كه از آنها بالا می‌روند یا علائم راهنمایی و رانندگی را...؟ فرم شدید این حالت اعتقاد به بعضی اعداد است. مثلا افرادی هستند كه عدد هفت را عدد شانس می‌دانند و برای همین هركاری انجام می‌دهند باید مضرب هفت باشد مثلا اگر سی‌پله تا اتاق كار خود دارند آنقدر از پله‌ها بالا و پایین می‌روند تا درنهایت با مضربی از هفت پله وارد اتاق كار خود شوند (مثلا از روی بعضی از پله‌ها می‌پرند و...).
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر جنیك می‌گوید: «راه تشخیص اینكه رفتار شمارشی شما طبیعی است یا نه این است كه ببینید چنین رفتاری در زندگی شما معنا دارد یا نه، طبیعی است كه یك كارمند بانك یا حسابدار یا یك فروشنده بیشتر از افراد عادی همه‌چیز را بشمارند، اگر این رفتار شما خودتان یا دیگران را اذیت نكند مشكلی نیست اما اگر حتی درخواب هم مشغول شمردن باشید، یا زندگی‌تان مختل شود، آن وقت باید به پزشك
مراجعه كنید.
ترس از خشونت
می‌ترسید مورد حمله قرار بگیرید؟
همه ما از مورد حمله واقع شدن می‌ترسیم و ممكن است از راه رفتن در خیابان‌های تاریك و خلوت بترسیم اما این درمورد بیماران OCD بسیار شدیدتر است. دكتر جان اسپنسر درنین، متخصص روانشناسی در دانشگاه بورك می‌گوید: «به‌طور معمول افكار مرتبط با هراس مورد حمله واقع شدن و ترس از سرقت یا برخوردهای فیزیكی در این افراد بسیار بیشتر از افراد عادی است و آنها واكنش‌های شدیدی به این گونه افكار دارند.»
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
همه انسان‌ها از خشونت و مورد حمله واقع شدن می‌ترسند اما اگر این ترس‌ها باعث می‌شود از رفتن به پارك و سینما اجتناب كنید یا خانه و محل كارتان را پر از دزدگیر و دوربین امنیتی و سایر وسایل پیشرفته مراقبتی كنید بد نیست كه با یك روانشناس در این مورد مشورت كنید.
افكار نامناسب
افكاری نامناسب در مورد ارتباط دارید؟
افراد مبتلا به OCD ممكن است افكاری نامناسب در مورد ارتباطات جنسی داشته باشند. افكاری كه به ذهن آنها می‌آید یا خواب‌هایی كه می‌بینند ممكن است كاملا نابهنجار بوده و اضطراب آنها را بیشتر كند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر كامینسكی می‌گوید: «فردی كه دچار OCD است وقتی این‌گونه افكار به ذهنش هجوم می‌آورد، می‌گوید خدای من هیچ‌كس دیگر این افكار را ندارد و این خواب‌ها را نمی‌بیند... اینها ترسناك است... حتی ممكن است به خودكشی هم فكر كند.» برای همین اگر نتوانستید این افكار را كنترل كنید و به شدت هراسان و مضطرب شدید یا احیانا افكار ترسناكی مثل خودكشی سراغ‌تان آمد حتما به متخصص مراجعه كنید.
گرفتن نظر دیگران
چرا دائما تایید دیگران را می‌خواهید؟
یك ویژگی جالب افراد مبتلا به وسواس این است كه آنها برای كم كردن اضطراب خود سعی می‌كنند دائما نظر دیگران را در مورد مسئله مرتبط با اضطراب خود بپرسند، برای مثال دائما از دوستان خود می‌پرسند: «خانه‌ام تمیز است... به نظر تو این میوه‌ها تمیز هستند... یا شنیدی یك بیماری خطرناك از موادغذایی نشسته انتقال پیدا می‌كند.»
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
اگر یك سؤال را بارها و بارها از آنها می‌پرسید، اگر ناراحت شدن آنها از سؤالات خودتان را حس می‌كنید و اگر در این مورد به شما تذكر می‌دهند، اینها می‌تواند نشانه‌ای از بیماری وسواسی- جبری باشد. پس اگر این نشانه‌ها را دیدید به یك روانپزشك باتجربه و مطمئن مراجعه كنید تا مشكلات‌تان كاهش یابد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از برترین ها ؛ اما از كجا بفهمیم كه دچار این حالت هستیم یا نه؟در اینجا دكتر جرف ژیمانیسكی، مدیر مركز جهانی OCD حالت‌هایی را كه احتمال ابتلای شما به این بیماری را افزایش می‌دهد فهرست كرده است.
شست‌و‌شوی دست‌ها
روزی چندبار دست‌های‌تان را می‌شویید؟
یكی از مهم‌ترین علامت‌های افراد مبتلا به OCD شستن مكرر دست‌ها و استفاده بسیار زیاد از شوینده‌هاست این حالت آنقدر شاخص است كه حالا وسواس شستوشو از زیر گروه‌های اصلی بیماری وسواس محسوب می‌شود. ترس اصلی افراد مبتلا به این حالت بیمار شدن به وسیله میكروب‌های روی پوست است اما بعضی افراد هستند كه می‌ترسند دیگران را بیمار كنند. اقلیتی هم وجود دارند كه سعی می‌كنند با شست‌و‌شوی مكرر به آرامش روحی برسند.
چه زمانی باید تحت‌درمان قرار بگیرید؟
اگر حتی پس از شستن كافی دست‌ها نگران وجود میكروب‌ها و آلودگی روی دست‌تان بودید یا اگر همیشه ترس از كثیف شدن دست‌ها و سایر اعضای بدن‌تان دارید یا اگر می‌ترسید مثلا با دست زدن به قاشق و چنگال‌های دیگران دچار بیماری‌هایی مثل ایدز شوید، بهتر است به یك روانپزشك مراجعه كنید. درضمن اگر الگوی خاصی برای شستن دست‌ها دارید (مثلا حتما پنج‌بار با صابون و بعد آب‌كشی و بعد تمیزكردن تك‌تك زیر ناخن‌ها در هرباری كه دست‌ها را می‌شویید) این هم می‌تواند یك علامت هشدار باشد.
نظافت‌خانه
دائما جاروبرقی و پارچه دست‌تان است؟
افرادی كه در گروه «تمیزكاری وسواسی» جا می‌گیرند همیشه مشغول تمیز كردن خانه یا محل كار خود هستند. این افراد همیشه از آلوده بودن محیط هراس دارند و برای همین همیشه مشغول تمیز كردن هستند. این افراد با هربار تمیز كردن احساس راحتی و خوشحالی می‌كنند اما این حس آنها دوام نمی‌آورد و جالب اینكه دفعه بعد حس تمیز كردن و شستوشو در آنها قوی‌تر است و آنها را رها نمی‌كند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
اگر هرروز چندساعت را مشغول تمیزكردن یا نظافت هستید احتمالا دچار OCD هستید، اما اگر روزی یك ساعت مشغول تمیز كردن و نظافت هستید كار سخت می‌شود. دكتر مایكل جنیك، روانشناس در مركز درمانی ماساچوست سنتر می‌گوید: «راه تشخیص این است كه اگر حس كردید باید خانه‌تان را تمیز كنید دست نگه دارید و این كار را نكنید، اگر دچار اضطراب و استرس شدید این احتمالا به معنای درگیری شما با بیماری OCD است.»
رفتار چك كردن
چندبار خاموش بودن گاز را كنترل می‌كنید؟
چندبار چك می‌كنید می‌بینید اجاق گاز خانه را خاموش كرده‌اید یا تلفن همراه‌تان را برداشته‌اید؟ درواقع رفتار چك كردن نام خود را هم به این بیماری داده است و آن را به اسم بیماری وسواس- چك كردن هم می‌شناسند. چك كردن هم مثل بسیاری دیگر از علامت‌های این بیماری ناشی از ترس و اضطراب است، مثلا ترس از مشتعل شدن گاز یا ورود دزد به خانه و...
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
طبیعی است كه مسائل مهم یك یا دوبار، چك شوند اما اگر این چك كردن روال عادی زندگی شما را به هم بزند (مثلا باعث دیر رسیدن شما به سركار شما شود) یا اگر در مورد تمام مسائل باشد و شما حتی در مورد یك مسئله ساده هم نتوانید از چك كردن صرف‌نظر كنید (مثلا اگر هركاغذی را به سمت سطل آشغال می‌اندازید و بعد می‌روید چك می‌كنید ببینید در سطل افتاده است یا نه) حتما به روانپزشك مراجعه كنید.
انضباط
همه‌چیز را قرینه می‌خواهید؟
نظم و انضباط در افراد مبتلا به OCD معنای دیگری پیدا می‌كند، درواقع آنها می‌خواهند همه‌چیز زندگی‌شان منظم و اصلا ایده‌آل باشد. برای مثال آنها هنگام ورود به یك اتاق، كه حتی ممكن است اتاق خود آنها هم نباشد، به تمیز كردن و منظم كردن چیزها مشغول شوند. این افراد همیشه دوست دارند كه چیزهای روی میزها، دكورها یا حتی داخل كیف‌ها منظم و به‌خصوص قرینه باشند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر لارا اگرمن، متخصص علوم رفتاری در دانشگاه ویسكانیس می‌گوید: «من خودم آدم منضبطی هستم و همیشه دوست دارم روی میزكارم یا میزهای خانه‌ام تمیز و منظم باشد اما این یك عامل است در افراد با OCD این یك نیاز است، یعنی اگر آنها را مقابل یك میز شلوغ بگذارید دچار اضطراب خواهند شد و تا آن میز را منظم نكنند و چیدمان ندهند اضطراب آنها برطرف نخواهد شد.»
چهره‌تان را دوست ندارید
از چهره‌تان شاكی هستید؟
مشكلی معروف به مشكل ناهنجار بودن، (BDD) مشكلی مرتبط با بیماری وسواس است. در این حالت افراد مبتلا یك عضو یا كل بدن خود را غیرطبیعی می‌دانند یا از شكل و حالت آن بدشان می‌آید و دركل حس خوبی نسبت به ظاهر خود ندارند. به‌طور معمول این حس نسبت به بینی، پوست، یا موهای خود است. خیلی از افرادی كه دچار این حالت هستند در مورد تمیز بودن و پاك بودن بدن خود هم دچار مشكل هستند و افكاری كاملا نظیر افراد وسواسی در این مورد دارند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
طبیعی است كه برخی اندام و اعضای بدن خود را دوست نداشته باشند یا فكر كنند شكل جذابی ندارند اما افرادی كه دچار BDD یا اختلال وسواسی شدید هستند ساعت‌ها جلوی آینه می‌ایستند و دائما درحال فكر كردن به این مسئله هستند. افراد دچار این حالت حتی ممكن است خود را خانه‌نشین كنند و از حضور مقابل دیگران طفره ورزند.
شمردن
همه چیز را می‌شمارید؟
آیا شما هم از آن‌دسته افرادی هستید كه همه‌چیز را می‌شمارند؟ اتومبیل‌هایی كه از كنارشان می‌گذرند، پله‌هایی كه از آنها بالا می‌روند یا علائم راهنمایی و رانندگی را...؟ فرم شدید این حالت اعتقاد به بعضی اعداد است. مثلا افرادی هستند كه عدد هفت را عدد شانس می‌دانند و برای همین هركاری انجام می‌دهند باید مضرب هفت باشد مثلا اگر سی‌پله تا اتاق كار خود دارند آنقدر از پله‌ها بالا و پایین می‌روند تا درنهایت با مضربی از هفت پله وارد اتاق كار خود شوند (مثلا از روی بعضی از پله‌ها می‌پرند و...).
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر جنیك می‌گوید: «راه تشخیص اینكه رفتار شمارشی شما طبیعی است یا نه این است كه ببینید چنین رفتاری در زندگی شما معنا دارد یا نه، طبیعی است كه یك كارمند بانك یا حسابدار یا یك فروشنده بیشتر از افراد عادی همه‌چیز را بشمارند، اگر این رفتار شما خودتان یا دیگران را اذیت نكند مشكلی نیست اما اگر حتی درخواب هم مشغول شمردن باشید، یا زندگی‌تان مختل شود، آن وقت باید به پزشك
مراجعه كنید.
ترس از خشونت
می‌ترسید مورد حمله قرار بگیرید؟
همه ما از مورد حمله واقع شدن می‌ترسیم و ممكن است از راه رفتن در خیابان‌های تاریك و خلوت بترسیم اما این درمورد بیماران OCD بسیار شدیدتر است. دكتر جان اسپنسر درنین، متخصص روانشناسی در دانشگاه بورك می‌گوید: «به‌طور معمول افكار مرتبط با هراس مورد حمله واقع شدن و ترس از سرقت یا برخوردهای فیزیكی در این افراد بسیار بیشتر از افراد عادی است و آنها واكنش‌های شدیدی به این گونه افكار دارند.»
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
همه انسان‌ها از خشونت و مورد حمله واقع شدن می‌ترسند اما اگر این ترس‌ها باعث می‌شود از رفتن به پارك و سینما اجتناب كنید یا خانه و محل كارتان را پر از دزدگیر و دوربین امنیتی و سایر وسایل پیشرفته مراقبتی كنید بد نیست كه با یك روانشناس در این مورد مشورت كنید.
افكار نامناسب
افكاری نامناسب در مورد ارتباط دارید؟
افراد مبتلا به OCD ممكن است افكاری نامناسب در مورد ارتباطات جنسی داشته باشند. افكاری كه به ذهن آنها می‌آید یا خواب‌هایی كه می‌بینند ممكن است كاملا نابهنجار بوده و اضطراب آنها را بیشتر كند.
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
دكتر كامینسكی می‌گوید: «فردی كه دچار OCD است وقتی این‌گونه افكار به ذهنش هجوم می‌آورد، می‌گوید خدای من هیچ‌كس دیگر این افكار را ندارد و این خواب‌ها را نمی‌بیند... اینها ترسناك است... حتی ممكن است به خودكشی هم فكر كند.» برای همین اگر نتوانستید این افكار را كنترل كنید و به شدت هراسان و مضطرب شدید یا احیانا افكار ترسناكی مثل خودكشی سراغ‌تان آمد حتما به متخصص مراجعه كنید.
گرفتن نظر دیگران
چرا دائما تایید دیگران را می‌خواهید؟
یك ویژگی جالب افراد مبتلا به وسواس این است كه آنها برای كم كردن اضطراب خود سعی می‌كنند دائما نظر دیگران را در مورد مسئله مرتبط با اضطراب خود بپرسند، برای مثال دائما از دوستان خود می‌پرسند: «خانه‌ام تمیز است... به نظر تو این میوه‌ها تمیز هستند... یا شنیدی یك بیماری خطرناك از موادغذایی نشسته انتقال پیدا می‌كند.»
چه زمانی باید تحت درمان قرار بگیرید؟
اگر یك سؤال را بارها و بارها از آنها می‌پرسید، اگر ناراحت شدن آنها از سؤالات خودتان را حس می‌كنید و اگر در این مورد به شما تذكر می‌دهند، اینها می‌تواند نشانه‌ای از بیماری وسواسی- جبری باشد. پس اگر این نشانه‌ها را دیدید به یك روانپزشك باتجربه و مطمئن مراجعه كنید تا مشكلات‌تان كاهش یابد.