سلامت نیوز : محمدباقرصدوق، معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت از محیط‌زیست كشور
اعتقاد دارد كه كسی باید در بلندترین صندلی پارك پردیسان تكیه بزند كه قدرت
«یقه‌گیری» داشته باشد و بتواند یقه وزارتخانه‌ها را برای جلوگیری از
تخریب محیط‌زیست بگیرد. او اعتقاد دارد با خوش‌تیپی و قربان صدقه رفتن
نمی‌توان از محیط‌زیست دفاع كرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از محیط زیست ؛ امروز بسیاری از طرح‌هایی كه برای اشتغالزایی ایجاد شده است، پیامدهای محیط‌زیستی بسیار خطرناكی داشته و مشاغل اطراف پروژه‌ها را هم تهدید می‌كند. برای مثال سد گتوند قرار بود زمین‌های مرغوب كشاورزی در این منطقه از خوزستان را آبیاری كند اما هم زمین‌ها را شوره‌زار كرد و هم شوری كارون را افزایش داد. اما سازمان محیط‌زیست هرگز وارد ماجرای سد گتوند نشد. هرگز هم نپرسید چرا برنامه‌ریزی به این سمت رفت كه محیط‌زیست در این منطقه نابود شده است.
ما سد مثل گتوند كم نداریم. مگر سد 15 خرداد مثل گتوند نیست.
خب چرا سازمان محیط‌زیست اعتراضی نمی‌كند و در زمانی كه دستگاه‌های مجری از سدسازی به عنوان یك افتخار نام می‌برند جلوی آنها نمی‌ایستد تا سد 15 خرداد یك‌بار دیگر به نام گتوند تكرار نشود؟
سازمان محیط‌زیست برای رسیدن به این نقطه به یك مدیر قوی نیاز دارد. مدیری كه بخواهد محیط‌زیست را حفظ كند نه صندلی‌اش را. بعضی‌ها خیلی خوش‌ویترین هستند. اما محیط‌زیست با صلوات و قربانت بروم و خوش‌تیپی حفظ نمی‌شود. رئیس این سازمان مدام باید در پارك‌های ملی و مناطق حفاظت شده باشد. محیط‌زیست میدانی است. مدام در حال تغییر است، با نشستن در پردیسان، محیط‌زیست حفظ نمی‌شود. رئیس این سازمان باید یقه وزارتخانه را بگیرد. محیط‌زیست باید آنقدر قدرت داشته باشد كه بگوید آقای وزارت‌كشاورزی، آقای وزیر نیرو،ای دولت، اعتبار فلان پروژه را ندهید تا مشكلات راحل بكند.
از طریق اهرم‌های مختلفی كه در اختیار دارد، مانع شود. اگر بخواهی برای هر مشكلی بروی دادگستری آنقدر طول می‌كشد كه عملا نوش داروی بعد از مرگ سهراب می‌شود. متاسفانه از هیچ كدام از این اهرم‌ها استفاده نمی‌شود. الان در دنیا وقتی می‌خواهند وضع محیط‌زیست در یك كشور را بسنجند به جایگاه محیط‌زیست در تشكیلات حكومتی نگاه می‌كنند. به قدرت قانونی محیط‌زیست نگاه می‌كنند. در كشور ما متاسفانه خیلی‌ها محیط‌زیست را باور ندارند. اگر مسائل جهانی و اصل 50 قانون اساسی نبود باور كنید محیط‌زیست را جمع می‌كردند.
الان هم عملا كاری انجام نمی‌شود
خب الان همین پوسته‌ای هم كه هست به دلیل وجود بحث جهانی است مثل حقوق بشر.
جاده ابر هم به امضای رئیس محیط‌زیست و هم رئیس سازمان منابع طبیعی رسید. امروز در مسیری كه درختان آن قطع شده، رانش زمین ایجاد شده و مردم محلی را تهدید می‌كند. چرا هیچ‌كس مسئولیت آن را نمی‌پذیرد؟ چرا هیچ‌كس موضوع را دنبال نمی‌كند؟
شما روزنامه‌نگار‌ها چرا این مسئله را عنوان نمی‌كنید؟
من به عنوان یك روزنامه‌نگار بارها این سوال را پرسیده‌ام.
در روزنامه هم چاپ شده است؟
بله. اما كسی پاسخگو نیست.
یكی از دلایلش این است كه مدیران سیاسی هستند. با حوزه آشنا نیستند. مدیر باید كه مدام مثل سفرهای استانی به 350 منطقه محیط‌زیستی سركشی كند. تغییرات طبیعی و انسانی را دنبال كند. امروز بیشتر صدمه را پیمانكاران دولتی به محیط‌زیست می‌زنند. به مناطق سر بزند و دردل محیط‌بان را بشنود.
مثل اینكه شما با واگذاری محیط‌بانان به نیروی انتظامی مخالف بودید؟
بله متاسفانه سازمان محیط‌زیست در این دوره محیط‌بانان را دودستی به نیروی انتظامی داد. چه شد؟ چرا زمان آقای منافی ندادیم؟ چرا زمان ابتكار ندادیم؟ چرا زمان خانم جوادی ندادیم؟ جوادی یك زن بود اما چقدر مقاومت كرد. اما حالا كه به نیروی انتظامی دادیم آمدیم برایش 40 - 30 تا وظیفه تعریف كردیم. محیط‌بان فقط باید حافظ طبیعت باشد نه اینكه برود و از آب و فاضلاب نمونه برداری كند. عكاسی كند. ما همین الان هم محیط‌بان كم داریم. تعداد كمی كه بی‌انگیزه‌اند.
چرا با واگذاری به نیروی انتظامی مخالف بودید؟
برای اینكه گارد محیط‌زیست نه زمان می‌شناسد نه مكان. الان ممكن است یك محیط‌بان دنبال شكارچی برود و 4 روز بدون آب و غذا در كوه‌ها بماند. اما یك دفعه در زمان دكتر ابتكار آمدند و بحث فوق دیپلم محیط‌بانان را پیش كشید. گارد از همین جا فشل شد. در دولت‌های قبلی بحث پاسگاه‌ها را پیش كشیدند الان هم كه دادند به نیروی انتظامی. بنابراین گارد را از وظیفه اصلی و طبیعت اصلی آن دور كردند.
شما درباره رئیس آینده محیط‌زیست گفته‌اید كه جوان و قدرتمند باشد و زن نباشد. اما بسیاری اعتقاد دارند كه در میان 7 مدیری كه سازمان تا به امروز به خود دیده است، دكتر ابتكار به عنوان یك زن از همه موفق‌تر بوده است؟
من با كار زنان مخالف نیستم. همسر خودم و دو دخترم كه پزشك هستند هر سه شاغل هستند. یك زن می‌تواند وزیر وزارت بهداشت شود چون قرار است از این بیمارستان به آن بیمارستان برود. اما برای محیط‌زیست باید یك مرد را انتخاب كرد كه مدام در سایت‌ها و پارك‌ها بچرخد. من هم اعتقاد دارم كه دوران طلایی محیط‌زیست در زمان محمدخاتمی بود. برای دكتر ابتكار هم احترام بسیار زیادی قائلم. ایشان در زمینه شناخت محیط‌زیست و آموزش خوب كار كردند اما محیط طبیعی در زمان مدیریت ایشان گم شد. اینكه محیط‌بان باید فوق دیپلم باشد در زمان ایشان تصویب شد.
از سوی دیگر اعتقاد دارم كه ما نتوانستیم از دیدگاه آقای خاتمی كه بسیار انساندوستانه و فراتر از خود محیط‌زیست بود، استفاده كنیم. مشكل از محیط‌زیست بود. الان بسیاری ممكن است بگویند كه احمدی‌نژاد با محیط‌زیست مخالف است اما من می‌گویم خانم كشوری ما جلو نرفتیم. در همین زمان بود كه می‌خواستند شعاع 120 كیلومتری تهران و 50 كیلومتری تهران را بكشند. در همین زمان بود و با امضای همین رئیس‌جمهور بود كه توانستیم ممنوعیت ساخت و ساز تا شعاع 30 كیلومتری اراك را بگیریم. بنابراین اگربخواهیم می‌شود. اما نمی‌خواهیم.
گفته بودید كه رئیس سازمان حتما باید به انگلیسی مسلط باشد.
برای اینكه ما در كنوانسیون‌های مختلفی در دنیا عضو هستیم و در اجلاس‌های جهانی بسیاری شركت می‌كنیم. بنابراین رئیس سازمان به عقیده من باید زبان بداند تا چیز دیگری به خوردش ندهند. كسی نمی‌توانست سر خانم ابتكار كلاه بگذارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از محیط زیست ؛ امروز بسیاری از طرح‌هایی كه برای اشتغالزایی ایجاد شده است، پیامدهای محیط‌زیستی بسیار خطرناكی داشته و مشاغل اطراف پروژه‌ها را هم تهدید می‌كند. برای مثال سد گتوند قرار بود زمین‌های مرغوب كشاورزی در این منطقه از خوزستان را آبیاری كند اما هم زمین‌ها را شوره‌زار كرد و هم شوری كارون را افزایش داد. اما سازمان محیط‌زیست هرگز وارد ماجرای سد گتوند نشد. هرگز هم نپرسید چرا برنامه‌ریزی به این سمت رفت كه محیط‌زیست در این منطقه نابود شده است.
ما سد مثل گتوند كم نداریم. مگر سد 15 خرداد مثل گتوند نیست.
خب چرا سازمان محیط‌زیست اعتراضی نمی‌كند و در زمانی كه دستگاه‌های مجری از سدسازی به عنوان یك افتخار نام می‌برند جلوی آنها نمی‌ایستد تا سد 15 خرداد یك‌بار دیگر به نام گتوند تكرار نشود؟
سازمان محیط‌زیست برای رسیدن به این نقطه به یك مدیر قوی نیاز دارد. مدیری كه بخواهد محیط‌زیست را حفظ كند نه صندلی‌اش را. بعضی‌ها خیلی خوش‌ویترین هستند. اما محیط‌زیست با صلوات و قربانت بروم و خوش‌تیپی حفظ نمی‌شود. رئیس این سازمان مدام باید در پارك‌های ملی و مناطق حفاظت شده باشد. محیط‌زیست میدانی است. مدام در حال تغییر است، با نشستن در پردیسان، محیط‌زیست حفظ نمی‌شود. رئیس این سازمان باید یقه وزارتخانه را بگیرد. محیط‌زیست باید آنقدر قدرت داشته باشد كه بگوید آقای وزارت‌كشاورزی، آقای وزیر نیرو،ای دولت، اعتبار فلان پروژه را ندهید تا مشكلات راحل بكند.
از طریق اهرم‌های مختلفی كه در اختیار دارد، مانع شود. اگر بخواهی برای هر مشكلی بروی دادگستری آنقدر طول می‌كشد كه عملا نوش داروی بعد از مرگ سهراب می‌شود. متاسفانه از هیچ كدام از این اهرم‌ها استفاده نمی‌شود. الان در دنیا وقتی می‌خواهند وضع محیط‌زیست در یك كشور را بسنجند به جایگاه محیط‌زیست در تشكیلات حكومتی نگاه می‌كنند. به قدرت قانونی محیط‌زیست نگاه می‌كنند. در كشور ما متاسفانه خیلی‌ها محیط‌زیست را باور ندارند. اگر مسائل جهانی و اصل 50 قانون اساسی نبود باور كنید محیط‌زیست را جمع می‌كردند.
الان هم عملا كاری انجام نمی‌شود
خب الان همین پوسته‌ای هم كه هست به دلیل وجود بحث جهانی است مثل حقوق بشر.
جاده ابر هم به امضای رئیس محیط‌زیست و هم رئیس سازمان منابع طبیعی رسید. امروز در مسیری كه درختان آن قطع شده، رانش زمین ایجاد شده و مردم محلی را تهدید می‌كند. چرا هیچ‌كس مسئولیت آن را نمی‌پذیرد؟ چرا هیچ‌كس موضوع را دنبال نمی‌كند؟
شما روزنامه‌نگار‌ها چرا این مسئله را عنوان نمی‌كنید؟
من به عنوان یك روزنامه‌نگار بارها این سوال را پرسیده‌ام.
در روزنامه هم چاپ شده است؟
بله. اما كسی پاسخگو نیست.
یكی از دلایلش این است كه مدیران سیاسی هستند. با حوزه آشنا نیستند. مدیر باید كه مدام مثل سفرهای استانی به 350 منطقه محیط‌زیستی سركشی كند. تغییرات طبیعی و انسانی را دنبال كند. امروز بیشتر صدمه را پیمانكاران دولتی به محیط‌زیست می‌زنند. به مناطق سر بزند و دردل محیط‌بان را بشنود.
مثل اینكه شما با واگذاری محیط‌بانان به نیروی انتظامی مخالف بودید؟
بله متاسفانه سازمان محیط‌زیست در این دوره محیط‌بانان را دودستی به نیروی انتظامی داد. چه شد؟ چرا زمان آقای منافی ندادیم؟ چرا زمان ابتكار ندادیم؟ چرا زمان خانم جوادی ندادیم؟ جوادی یك زن بود اما چقدر مقاومت كرد. اما حالا كه به نیروی انتظامی دادیم آمدیم برایش 40 - 30 تا وظیفه تعریف كردیم. محیط‌بان فقط باید حافظ طبیعت باشد نه اینكه برود و از آب و فاضلاب نمونه برداری كند. عكاسی كند. ما همین الان هم محیط‌بان كم داریم. تعداد كمی كه بی‌انگیزه‌اند.
چرا با واگذاری به نیروی انتظامی مخالف بودید؟
برای اینكه گارد محیط‌زیست نه زمان می‌شناسد نه مكان. الان ممكن است یك محیط‌بان دنبال شكارچی برود و 4 روز بدون آب و غذا در كوه‌ها بماند. اما یك دفعه در زمان دكتر ابتكار آمدند و بحث فوق دیپلم محیط‌بانان را پیش كشید. گارد از همین جا فشل شد. در دولت‌های قبلی بحث پاسگاه‌ها را پیش كشیدند الان هم كه دادند به نیروی انتظامی. بنابراین گارد را از وظیفه اصلی و طبیعت اصلی آن دور كردند.
شما درباره رئیس آینده محیط‌زیست گفته‌اید كه جوان و قدرتمند باشد و زن نباشد. اما بسیاری اعتقاد دارند كه در میان 7 مدیری كه سازمان تا به امروز به خود دیده است، دكتر ابتكار به عنوان یك زن از همه موفق‌تر بوده است؟
من با كار زنان مخالف نیستم. همسر خودم و دو دخترم كه پزشك هستند هر سه شاغل هستند. یك زن می‌تواند وزیر وزارت بهداشت شود چون قرار است از این بیمارستان به آن بیمارستان برود. اما برای محیط‌زیست باید یك مرد را انتخاب كرد كه مدام در سایت‌ها و پارك‌ها بچرخد. من هم اعتقاد دارم كه دوران طلایی محیط‌زیست در زمان محمدخاتمی بود. برای دكتر ابتكار هم احترام بسیار زیادی قائلم. ایشان در زمینه شناخت محیط‌زیست و آموزش خوب كار كردند اما محیط طبیعی در زمان مدیریت ایشان گم شد. اینكه محیط‌بان باید فوق دیپلم باشد در زمان ایشان تصویب شد.
از سوی دیگر اعتقاد دارم كه ما نتوانستیم از دیدگاه آقای خاتمی كه بسیار انساندوستانه و فراتر از خود محیط‌زیست بود، استفاده كنیم. مشكل از محیط‌زیست بود. الان بسیاری ممكن است بگویند كه احمدی‌نژاد با محیط‌زیست مخالف است اما من می‌گویم خانم كشوری ما جلو نرفتیم. در همین زمان بود كه می‌خواستند شعاع 120 كیلومتری تهران و 50 كیلومتری تهران را بكشند. در همین زمان بود و با امضای همین رئیس‌جمهور بود كه توانستیم ممنوعیت ساخت و ساز تا شعاع 30 كیلومتری اراك را بگیریم. بنابراین اگربخواهیم می‌شود. اما نمی‌خواهیم.
گفته بودید كه رئیس سازمان حتما باید به انگلیسی مسلط باشد.
برای اینكه ما در كنوانسیون‌های مختلفی در دنیا عضو هستیم و در اجلاس‌های جهانی بسیاری شركت می‌كنیم. بنابراین رئیس سازمان به عقیده من باید زبان بداند تا چیز دیگری به خوردش ندهند. كسی نمی‌توانست سر خانم ابتكار كلاه بگذارد.