سلامت نیوز : صورت فلکی عقرب در آسمان بسیار جالب و دیدنی است؛ این صورت فلکی كه حدود 5 هزار سال قبل از میلاد شناخته شده در سرزمین‌های جنوبی میان صورت فلكی میزان و قوس، به وضوح در آسمان قابل مشاهده است. هنگامی كه این صورت فلكی در شرق طلوع می‌كند، صورت فلكی جبار در غرب از نظرها ناپدید می‌شود. بر اساس یك افسانه یونانی عقرب به فرمان الهه «آرتیمیس» جبار را نیش زد و به قتل رساند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از خورشید ؛ می‌گویند از آن زمان جبار كه به شكل صورت‌های فلكی به آسمان رفت، از تمام عقرب‌ها چنان نفرت دارد كه به محض طلوع صورت فلكی عقرب در شرق، بی‌درنگ در زیر خط افق غربی آسمان ناپدید می‌شود؛ اما گذشته از روایات و افسانه‌ها عقرب واقعی را باید در زمین و در كنار انسان‌ها جست‌وجو كرد. عقرب‌ها كه از تیره عنكبوتیان هستند در تمام قاره‌ها پراكنده‌اند و در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری از وفور بیشتری برخوردارند.
در كشورما نیز عقرب‌گزیدگی به ویژه در مناطق جنوب و جنوب غربی یك مشكل جدی به شمار می‌رود. عقرب‌های سیاه و عقرب‌های زرد که خطرناک‌ترین عقرب‌های ایران هستند، بیشترین موارد عقرب‌گزیدگی در استان خوزستان را ایجاد می‌کنند. جالب است بدانید عقرب‌ها تنها موجوداتی هستند که اشعه رادیو اکتیویته تأثیری روی آنها ندارد و بنابراین از انفجار اتمی هم جان سالم به‌در می‌برند. دشمنان عقرب در طبیعت یك نوع سار و نوعی مگس است كه دو دشمن اصلی عقرب را تشكیل می‌دهند.
یك متخصص طب اورژانس درخصوص گونه‌های این جاندار می‌گوید: عقرب از موجوداتی است كه در تمام دنیا یافت می‌شود و با اینكه حدود 14هزار گونه از این جاندار دردنیا وجود دارد تنها 20 گونه آن برای انسان سمی است. دكتر بهروز هاشمی، با اشاره به وجود عقرب‌های سمی و غیرسمی در ایران می‌گوید: یكی از استان‌هایی كه گزیدگی عقرب در آن زیاد دیده می‌شود، استان خوزستان است. وی با بیان اینكه معمولا از ظاهر عقرب‌ها نمی‌توان گفت كه سمی یا غیرسمی است، اظهار می‌كند: بزرگ یا كوچك بودن عقرب نمایانگر سمی یا غیرسمی بودن نیست؛ اما اگر چنگال‌های عقرب باریك باشد، احتمال سمی بودن بیشتر از زمانی است كه چنگال‌های ضخیمی داشته باشد.
هاشمی می‌افزاید: این جانور عموما در اطراف خانه‌ها و در محل‌های خلوت و زیر وسایل چوبی مخفی می‌شود و هنگام شب برای شكار از محل اختفای خود خارج خواهد شد. دشمن این جاندار نیز پرندگانی مانند مرغ، اردک و خفاش است. هاشمی با تأكید بر اینكه عقرب حالت تهاجمی نداشته و ترجیح می‌دهد که فرار کند تا اینکه نیش بزند، تصریح می‌كند: تماس با عقرب معمولا در اثر گزش نمایان می‌شود و زمانی بروز می‌کند که به عنوان مثال فرد برای جست‌وجوی وسیله‌ای به انباری رفته و بی‌اطلاع از وجود این جانور در بین وسایل، دچار گزش می‌شود. وی می‌افزاید: عقرب در زیر نور لامپ‌های فلورسنت درخشندگی دارد و بنابراین در مكان‌های تاریك با استفاده از این لامپ قابل شناسایی است.
علائم عقرب‌گزیدگی سم بیشتر عقرب‌های زهر‌آلود باعث نابودی گلبول‌های قرمز خون می‌شود و ضمن ایجاد تورم دردناك در محل گزش، تغییر رنگ موضعی نیز به وجود می‌آید. باید توجه داشت كه سم برخی از عقرب‌ها علائم موضعی مانند تورم ندارد اما حتما باید مداخلات درمانی به‌ویژه تزریق سرم ضدعقرب انجام شود. سم عقرب همچنین افزون بر آسیب بر گلبول‌های قرمز، اختلالات عصبی مانند بیقراری، تشنج، راه رفتن نامتعادل، تكلم منقطع، آبریزش از دهان، حساسیت شدید پوست به لمس، انقباضات ماهیچه‌ای، درد شكم و كاهش كاركرد سیستم تنفسی ایجاد می‌كند. دکتر هاشمی با بیان اینکه علائم و شدت مسمومیت ناشی از عقرب‌گزیدگی به نوع عقرب، بزرگی آن و فرد گزیده شده بستگی دارد و كودكان و افراد مسنی كه بیماری قلبی دارند بیشتر از دیگران در معرض مسمومیت شدید هستند؛ می‌افزاید: علائم اغلب با درد و سوزش فوری در محل گزش شروع می‌شود.
گاهی درد به نواحی بالای محل گزیدگی انتشار می‌یابد. تعدادی از بیماران علائم شدیدی مانند اختلال در بلع، سفتی عضلات، پرش و بیقراری در اندام‌ها پیدا می‌كنند. همچنین فشار خون ممكن است افزایش یابد و این علائم در برخی از بیماران با كاهش یا افزایش ضربان قلب همراه می‌شود. این پزشك متخصص اورژانس می‌افزاید: به‌طور معمول علائم خیلی سریع در محل گزش شروع می‌شود و تا 5 ساعت بعد شدت یافته و 24 ساعت ادامه می‌یابد. اگر بیمار پس از 5 ساعت علامت جدی به جز درد در محل نداشته باشد، بدین معناست كه گزش چندان جدی نبوده است. كمك به افراد عقرب‌گزیده ضروری است تا رساندن فردی كه دچار عقرب‌گزیدگی می‌شود به مراكز درمانی، اقدامات اولیه را برای كمك به بهبودی وی انجام داد.
یكی از این اقدامات، كند كردن جریان خون در محل گزش است. برای این كار می‌توان از یك پارچه، باند یا یك وسیله مناسب دیگر با عرض حداقل 4 تا 5 سانتی‌متر استفاده كرد. این پارچه یا باند باید حدود 5 سانتی‌متر بالاتر از محل گزش بسته شود به گونه‌ای كه تنها باعث كند شدن جریان خون شده و باید توجه داشت كه این كار به هیچ‌وجه نباید باعث اختلال در جریان خون سرخرگی اندام مبتلا شود.
هاشمی اظهار می‌كند: افرادی كه دچار گزش عقرب می‌شوند باید در نخستین فرصت به بیمارستان رسانده شوند تا آزمایش‌های لازم روی بیمار انجام شود. همچنین اندام فرد گزیده شده باید بی‌حركت باقی بماند و به آرامی پانسمان شود. معمولا با بالا نگه داشتن اندام گزیده شده، درد كاهش می‌یابد. این متخصص طب اورژانس با بیان اینكه برای انواع عقرب‌ها پادزهر وجود دارد، تأكید می‌كند: اما استفاده از آن عوارض خاص دارد و به همین دلیل توصیه می‌شود در مسمومیت‌های شدید از پاد زهرها استفاده شده و همچنین برای كودكان با دقت بیشتری تجویز شود. تدابیری برای كاهش عقرب‌گزیدگی هاشمی با اشاره به چند نكته ساده و كارآمد برای پیشگیری از خطر گزیدگی عقرب می‌افزاید: برای نگه‌داری زباله از ظرف سرپوشیده یا كیسه زباله استفاده شود؛ زیرا حشرات جذب زباله شده و عقرب جذب حشرات می‌شود.
همچنین از نگه‌داری چوب و مواد ساختمانی در نزدیكی خانه خودداری شود زیرا این مكان‌ها محلی مناسب برای زیست عقرب است. از طرفی باید توجه داشت كه اگر عقرب روی بدن فردی قرار گرفت، از وارد كردن ضربه به آن خودداری کنید و با وسیله‌ای آرام از روی پوست برداشته شود. قبل از پوشیدن لباس و كفش نیز باید از نبود عقرب داخل آنها مطمئن شوید و نیز نباید با پای برهنه در شب قدم زد. اگر قبل از خوابیدن پارچه‌ای مرطوب در گوشه اتاقی قرار داده شود، عقرب به محل مرطوب می‌رود. همچنین باید مبلمان و تختخواب را با فاصله از دیوار قرار داد و از باز بودن پنجره بدون توری اجتناب کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از خورشید ؛ می‌گویند از آن زمان جبار كه به شكل صورت‌های فلكی به آسمان رفت، از تمام عقرب‌ها چنان نفرت دارد كه به محض طلوع صورت فلكی عقرب در شرق، بی‌درنگ در زیر خط افق غربی آسمان ناپدید می‌شود؛ اما گذشته از روایات و افسانه‌ها عقرب واقعی را باید در زمین و در كنار انسان‌ها جست‌وجو كرد. عقرب‌ها كه از تیره عنكبوتیان هستند در تمام قاره‌ها پراكنده‌اند و در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری از وفور بیشتری برخوردارند.
در كشورما نیز عقرب‌گزیدگی به ویژه در مناطق جنوب و جنوب غربی یك مشكل جدی به شمار می‌رود. عقرب‌های سیاه و عقرب‌های زرد که خطرناک‌ترین عقرب‌های ایران هستند، بیشترین موارد عقرب‌گزیدگی در استان خوزستان را ایجاد می‌کنند. جالب است بدانید عقرب‌ها تنها موجوداتی هستند که اشعه رادیو اکتیویته تأثیری روی آنها ندارد و بنابراین از انفجار اتمی هم جان سالم به‌در می‌برند. دشمنان عقرب در طبیعت یك نوع سار و نوعی مگس است كه دو دشمن اصلی عقرب را تشكیل می‌دهند.
یك متخصص طب اورژانس درخصوص گونه‌های این جاندار می‌گوید: عقرب از موجوداتی است كه در تمام دنیا یافت می‌شود و با اینكه حدود 14هزار گونه از این جاندار دردنیا وجود دارد تنها 20 گونه آن برای انسان سمی است. دكتر بهروز هاشمی، با اشاره به وجود عقرب‌های سمی و غیرسمی در ایران می‌گوید: یكی از استان‌هایی كه گزیدگی عقرب در آن زیاد دیده می‌شود، استان خوزستان است. وی با بیان اینكه معمولا از ظاهر عقرب‌ها نمی‌توان گفت كه سمی یا غیرسمی است، اظهار می‌كند: بزرگ یا كوچك بودن عقرب نمایانگر سمی یا غیرسمی بودن نیست؛ اما اگر چنگال‌های عقرب باریك باشد، احتمال سمی بودن بیشتر از زمانی است كه چنگال‌های ضخیمی داشته باشد.
هاشمی می‌افزاید: این جانور عموما در اطراف خانه‌ها و در محل‌های خلوت و زیر وسایل چوبی مخفی می‌شود و هنگام شب برای شكار از محل اختفای خود خارج خواهد شد. دشمن این جاندار نیز پرندگانی مانند مرغ، اردک و خفاش است. هاشمی با تأكید بر اینكه عقرب حالت تهاجمی نداشته و ترجیح می‌دهد که فرار کند تا اینکه نیش بزند، تصریح می‌كند: تماس با عقرب معمولا در اثر گزش نمایان می‌شود و زمانی بروز می‌کند که به عنوان مثال فرد برای جست‌وجوی وسیله‌ای به انباری رفته و بی‌اطلاع از وجود این جانور در بین وسایل، دچار گزش می‌شود. وی می‌افزاید: عقرب در زیر نور لامپ‌های فلورسنت درخشندگی دارد و بنابراین در مكان‌های تاریك با استفاده از این لامپ قابل شناسایی است.
علائم عقرب‌گزیدگی سم بیشتر عقرب‌های زهر‌آلود باعث نابودی گلبول‌های قرمز خون می‌شود و ضمن ایجاد تورم دردناك در محل گزش، تغییر رنگ موضعی نیز به وجود می‌آید. باید توجه داشت كه سم برخی از عقرب‌ها علائم موضعی مانند تورم ندارد اما حتما باید مداخلات درمانی به‌ویژه تزریق سرم ضدعقرب انجام شود. سم عقرب همچنین افزون بر آسیب بر گلبول‌های قرمز، اختلالات عصبی مانند بیقراری، تشنج، راه رفتن نامتعادل، تكلم منقطع، آبریزش از دهان، حساسیت شدید پوست به لمس، انقباضات ماهیچه‌ای، درد شكم و كاهش كاركرد سیستم تنفسی ایجاد می‌كند. دکتر هاشمی با بیان اینکه علائم و شدت مسمومیت ناشی از عقرب‌گزیدگی به نوع عقرب، بزرگی آن و فرد گزیده شده بستگی دارد و كودكان و افراد مسنی كه بیماری قلبی دارند بیشتر از دیگران در معرض مسمومیت شدید هستند؛ می‌افزاید: علائم اغلب با درد و سوزش فوری در محل گزش شروع می‌شود.
گاهی درد به نواحی بالای محل گزیدگی انتشار می‌یابد. تعدادی از بیماران علائم شدیدی مانند اختلال در بلع، سفتی عضلات، پرش و بیقراری در اندام‌ها پیدا می‌كنند. همچنین فشار خون ممكن است افزایش یابد و این علائم در برخی از بیماران با كاهش یا افزایش ضربان قلب همراه می‌شود. این پزشك متخصص اورژانس می‌افزاید: به‌طور معمول علائم خیلی سریع در محل گزش شروع می‌شود و تا 5 ساعت بعد شدت یافته و 24 ساعت ادامه می‌یابد. اگر بیمار پس از 5 ساعت علامت جدی به جز درد در محل نداشته باشد، بدین معناست كه گزش چندان جدی نبوده است. كمك به افراد عقرب‌گزیده ضروری است تا رساندن فردی كه دچار عقرب‌گزیدگی می‌شود به مراكز درمانی، اقدامات اولیه را برای كمك به بهبودی وی انجام داد.
یكی از این اقدامات، كند كردن جریان خون در محل گزش است. برای این كار می‌توان از یك پارچه، باند یا یك وسیله مناسب دیگر با عرض حداقل 4 تا 5 سانتی‌متر استفاده كرد. این پارچه یا باند باید حدود 5 سانتی‌متر بالاتر از محل گزش بسته شود به گونه‌ای كه تنها باعث كند شدن جریان خون شده و باید توجه داشت كه این كار به هیچ‌وجه نباید باعث اختلال در جریان خون سرخرگی اندام مبتلا شود.
هاشمی اظهار می‌كند: افرادی كه دچار گزش عقرب می‌شوند باید در نخستین فرصت به بیمارستان رسانده شوند تا آزمایش‌های لازم روی بیمار انجام شود. همچنین اندام فرد گزیده شده باید بی‌حركت باقی بماند و به آرامی پانسمان شود. معمولا با بالا نگه داشتن اندام گزیده شده، درد كاهش می‌یابد. این متخصص طب اورژانس با بیان اینكه برای انواع عقرب‌ها پادزهر وجود دارد، تأكید می‌كند: اما استفاده از آن عوارض خاص دارد و به همین دلیل توصیه می‌شود در مسمومیت‌های شدید از پاد زهرها استفاده شده و همچنین برای كودكان با دقت بیشتری تجویز شود. تدابیری برای كاهش عقرب‌گزیدگی هاشمی با اشاره به چند نكته ساده و كارآمد برای پیشگیری از خطر گزیدگی عقرب می‌افزاید: برای نگه‌داری زباله از ظرف سرپوشیده یا كیسه زباله استفاده شود؛ زیرا حشرات جذب زباله شده و عقرب جذب حشرات می‌شود.
همچنین از نگه‌داری چوب و مواد ساختمانی در نزدیكی خانه خودداری شود زیرا این مكان‌ها محلی مناسب برای زیست عقرب است. از طرفی باید توجه داشت كه اگر عقرب روی بدن فردی قرار گرفت، از وارد كردن ضربه به آن خودداری کنید و با وسیله‌ای آرام از روی پوست برداشته شود. قبل از پوشیدن لباس و كفش نیز باید از نبود عقرب داخل آنها مطمئن شوید و نیز نباید با پای برهنه در شب قدم زد. اگر قبل از خوابیدن پارچه‌ای مرطوب در گوشه اتاقی قرار داده شود، عقرب به محل مرطوب می‌رود. همچنین باید مبلمان و تختخواب را با فاصله از دیوار قرار داد و از باز بودن پنجره بدون توری اجتناب کرد.